مناظرات امام فخر رازی درباره مذاهب اهل سنت

فارسی 5016 نمایش |
این کتاب یکی از کتابهای نفیس، جامع و در عین حال، متنوع امام فخر رازی است شخصیتی که در نیمه ی دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری در میان ستارگان آسمان علم بی نظیر و نابغه ای بوده است. مطالب متنوع این کتاب که در 16 فصل بیان شده است، متنهای مناظرات و مباحث علمی اوست که در سفرش به خراسان قدیم و شهرهای ماوراء النهر، با علما و فقهای مبرز مذاهب مختلف اسلام، از شافعی و حنفی، انجام داده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
امام فخرالدین ابو عبدا... محمد بن عمر بن حسین بن حسن بن علی تیمی طبرستانی مشهور به ابن خطیب رازی و امام المشککین از بزرگان متکلمین و خطبا و فیلسوف مشهور سده ششم هجری در 25 رمضان سال 543 یا 544 در شهر ری زاده شد. محمد بن عمر فخر رازی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده می شود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی فلسفه، کلام، ریاضیات و فقه و اصول، تفسیر قرآن و ادبیات استاد، صاحب نظر و مرجع فضلای زمان محسوب میشده است. ایشان ابتدا نزد پدرشان که خطیب مشهوری بود درس خوانده و سپس نزد کمال سمعانی(سمنانی) مقدمات علوم و نزد مجدالدین جیلی علم کلام و حکمت آموخته و ضیاالدین عمر و محمود بن حسن حمصی دیگر علوم را فراگرفت. برای آموختن فلسفه بوعلی و فارابی به خراسان رفت و نتیجه کامل گرفت و به ماوراالنهر سفر کرد. ایشان در فروع دین شافعی مذهب و در اصول عقاید کلامی پیرو مذهب اشعری بود و با این وصف با علمای هم کیش خود همیشه در مجادله و مناظره بود. ایشان شعرهایی پراکنده به فارسی و عربی نیز سروده است که حاوی مفاهیم پندآمیز هستند. زندگی امام فخر، علی رغم عسرت و تنگدستی دوران نوجوانی پس از ورود به خوارزم و ماورا النهر و سکونت چند ساله در دربار خوارزمشاهیان رونق یافت. از حوادث دردناک زندگی امام فخر در سالهای پایانی زندگی مرگ فرزند جوانش محمد در اواسط سال 601 ق در هرات بود. امام فخر دارای سه پسر و دو دختر بوده است. پسران او: محمد - ضیا الدین – شمس الدین. امام فخر در سالهای پایانی زندگی در هرات سکونت گزید. در اوایل سال 606 ق بیماری سختی گریبانگیر او شد و سرانجام روز عید فطر همین سال در 62 سالگی در هرات درگذشت. متن وصیت نامه امام فخر در کتابهایی چون طبقات الشافعیه سبکی و طبقات الاطبا ذکر شده است. این وصیت نامه را وی حدود 8 ماه پیش از مرگش یعنی در 21 محرم 606 هـ.ق خطاب به شاگردش ابوبکر ابراهیم بن ابی بکر بن علی اصفهانی املا کرده است. وصیت نامه متضمن چکیده نظریات او پیرامون دین و فلسفه و قرآن با عباراتی فشرده است و در آخر مطالبی پیرامون نگهداری فرزندانش خطاب به وصی و شاگردش عنوان کرده است.

اهمیت کتاب:
این کتاب به سه جهت شایان توجه و اهمیت است:
1.اول اینکه شامل مطالب و مسایل و موضوعات علمی و دینی، از زبان یک مرجع دینی و علمی است.
2.دوم اینکه چگونگی افکار علمی و درجه ی جهان بینی علما را روشن می کند که در محافل علمی و دینی آن زمان، چه نوع افکار و مسائل مورد توجه عالمان قرار داشته است.
3.سوم اینکه درجه قدرت علمی امام فخر رازی را در مناظرات علمی می نمایاند.

ساختار بندی کتاب:
این کتاب شامل 16 مساله و چندین عنوان به شرح زیر است:
1.مساله اول: مناظره رازی با فقهای بخارا
2.مساله دوم: مناظره رازی با نور صابونی
3.مساله سوم: اثبات صفات خداوند
4.مساله چهارم: مناظره رازی با قاضی شهر غزنین
5.مساله پنجم: صفت بقاء عین ذات خداست
6.مساله ششم: استدلال رازی برای حجیت قیاس
7.مساله هفتم: ورود رازی به شهر بخارا
8.مساله هشتم: مناظره رازی با فقهای بخارا
9.مساله نهم: ایراد فخر رازی به منجمان بخارا
10.مساله دهم: ایراد فخر رازی به سخن غزالی
11.مساله یازدهم: مفهوم قیاس به توصیف رازی
12.مساله دوازدهم: مناظره رازی با فقهای بخارا
13.مساله سیزدهم: اثبات مرقوع تکلیف مالایطاق
14.مساله چهاردهم: امتناع رویت خداوند
15.مساله پانزدهم: بیع فضولی
16.مساله شانزدهم: مناظره رازی با فرید گیلانی

عناوین دیگر:
1- دلالت لفظ
2- قاعده استصحاب
3- مذهب ابو حنیفه _ مذهب مالکی
4- مذهب شافعی
*مذهب حنبلی و تحولات تاریخی آن
*نهضت وهابی در مذهب حنبلی
*کلیاتی از عقاید و انتقادات وهابیان
5- قیاس
6- علم احکام نجوم
7- طرد و عکس
8- مذهب معتزله
9- ابوالحسن اشعری و مذهب اشاعره
10- ابو منصور ماتریدی
11- محمد بن زکریای رازی
*عقاید فلسفی و کلامی محمد بن زکریای رازی

منـابـع

مناظرات امام فخر رازی درباره مذاهب اهل سنت/ امام فخر رازی

کلیــد واژه هــا

0 نظر ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها

0 نظر ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها