جستجو

کتاب شرح الهدایة الاثیریه

این کتاب یکی از آثار و تألیفات صدرالدین شیرازی (ملاصدرا) است که به زبان عربی نگارش یافته است. متن این کتاب فلسفی از اثیرالدین فضل بن عمر ابهری سمرقندی از اکابر علمای نیمه دوم قرن 7 هـ.ق در فلسفه مشاء است که فیلسوفان اسلامی شروح بسیار بر آن زده اند. از جمله شرح فرجی ملاصدرا که بیشتر مقاصد مؤلف هدایة را به عربی مطرح می کند و کمتر مشرب خود را بیان می دارد، شاید از اولین آثار صدرا باشد چنانچه در این کتاب حرکت جوهریه را منکر است و بر استحاله آن اقامه دلیل می کند در حالیکه در اسفار خود با اصرار فراوان آن را اثبات و ادله استحاله را ابطال می نماید. مطالب هدایه تحت عنوان الحکمة به دو گونه تقسیم می گردد: 1- حکمت نظری 2- حکمت عملی.

زندگینامه صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)
محمدبن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالدین و مشهور به ملاصدرا یا صدرالمتألهین در حدود سال 979 یا 980 هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدرش ابراهیم بن یحیی قوامی یکی از وزرای دولت صفویه و مردی با نفوذ و ثروتمند بود که با نهایت کوشش به تربیت و تعلیم یگانه پسر خود کمر همت بست. زندگانی ملاصدرا را می توان به سه دوره تقسیم نمود: 1- دوره طلبگی و تلمذ و بحث و مطالعه کتب قدما و آرای حکما در شیراز و اصفهان. در این دوره وی به تتبع و تفحص آرای فلاسفه و کلام و فلاسفه مشائی و اشراقی اشتغال داشت. 2- مرحله تهذیب نفس و ریاضت و مکاشفه در روستای کهک (در نزدیکی قم) که نهایتا به کشف حقایق ربانی و علوم الهی منجر گردید. 3- مرحله تألیف و تدریس در شیراز در مدرسه ای که الله وردی خان، والی فارس بنا نهاده بود. طی این دوره ملاصدرا تقریبا تمام آثار خود را تألیف کرد. ملاصدرا حکمت الهی و فلسفه اسلامی را وارد مرحله جدید کرد، وی در آنچه علم اعلی یا علم کلی یا فلسفه اولی با حکمت الهی خوانده می شود و تنها همین بخش است که به حقیقت، فلسفه است و فلسفه حقیقی خوانده می شود، مقام فلاسفه پیش را تحت شعاع قرار داد، اصول و مبانی اولیه این فن را تغییر داد و آن را بر اصولی خلل ناپذیر استوار کرد. آخوند تا پایان عمر در شیراز به تألیف و تدریس پرداخت و در این ایام هفت بار پای پیاده به مکه سفر کرد که در بازگشت از هفتمین سفر، در بصره در سال 1050 هجری قمری درگذشت.
اساتید: شیخ بهاءالدین عاملی مشهور به شیخ بهایی، میرداماد، میرابوالقاسم فندرسکی عارف و زاهد و ریاضی دان بی همتای آن عصر و...
شاگردان: ملاصدرا شاگردان بسیاری را تربیت کرد اما از مشهورترین آنها: ملامحسن فیض کاشانی و مولا عبدالرزاق لاهیجی بودند که هر دو علاوه بر داشتن سمت شاگردی، داماد وی نیز بودند.
آثار: الحکمة المتعالیه (اسفار اربعه)، شرح الهدایة، المبدا و المعاد، حدوث العالم، المشاعر، شرح شفا، الشواهد الربوبیه، اجوبة المسائل، تفاسیر بعضی از سوره های قرآن کریم و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه و 3 قسم و یک خاتمه به شرح زیر است:
1. قسم الاول فی تعریف الحکمة:
- الفن الاول: فی ابطال الجزء (شامل 10 فصل)
- الفن الثانی: فی الفلکیات (شامل 8 فصل)
- الفن الثالث: فی العنصریات ای العناصر و مایحدث منها من الموالید (3 فصل)
2. قسم الثانی فی الطبیعیات
3. قسم الثالث فی الالهیات:
- الفن الاول فی تقسیم الوجود (شامل 7 فصل)
- الفن الثانی فی العلم بالصانع و صفاته (شامل 10 فصل)
- الفن الثالث فی الملائکه و اثبات العقل (شامل 4 فصل)
خاتمه فی اموال النشاة الاخرة للنفس
- فی بیان المعاد الروحانی
- هدایة فی بیان احوال النفس
- هدایة فی بیان ان الادراک و اللذة
- هدایة فی بیان سعادة و شقاوة
این کتاب در سال 1311 هـ.ق به چاپ رسیده است اما وضعیت نشر این کتاب نامعلوم است.

منابع

  • صدرالدین شیرازی- شرح الهدایة الاثیریه
  • ناهید باقری خرمدشتی- کتاب‌شناسی جامع ملاصدرا

کلید واژه ها

کتب فلسفی کتاب شرح الهدایة الاثیریه ملاصدرا زندگینامه کتاب شناسی

مطالب مرتبط

کتاب شناسی اسفار ملاصدرا کتاب بدایة الحکمه کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) کتاب قاعدتان فلسفیتان فی الحکمة المتعالیه الحکمة المتعالیه فی اسفار العقلیة الاربعة کتاب اجوبة المسائل (النصیریة، العویصة، جیلافیة) کتاب مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین

اطلاعات بیشتر

ابزار ها