تقسیم بندی افراد از باب مشاهده و دیدار حضرت مهدی علیه السلام

هر کس، در عصر غیبت کبری، به گونه ای به دیدار آن ماه تابان، و مهر فروزان، و آن قبله خوبان، و مقصد پاکان و آن سر اکبر، و اسم اعظم، نایل آمده باشد، یا نایل آید، به یقین نیکبخت است.
باید توجه داشت که آنچه از این مقوله، اتفاق است، یا ممکن است اتفاق بیفتد، در مواردی «مکاشفه» است، و در مواردی «مشاهده»، و در مواردی «رویت». این تقسیم، بر حسب اشخاص و احوال اشخاص و مراتب آنان مبتنی است. و هر یک خود، مراتبی دارد و مراحلی.
به طوراجمال، می توانیم این اتفاق را، یعنی مشاهده دیدار و رویت را، و به هر حال، نوعی یقین شهودی، بصری، و حسی را، نسبت به وجود خلیفه خدا، و وصی پیامبر (ص)، حضرت مهدی (ع) در پنج جریان باز بنگریم:
1- برخی از عرفای اهل سنت، یعنی: کسانی که بر پایه شهرت و آثاری که دارند و آنچه در کتابهای تاریخ و زیستنامه ها آمده است، از اهل سنت بوده اند، و در شمار اهل سلوک و ریاضت و مکاشفه و سیاحت قرار داشته اند، و مدعی مشاهده و دیدار شده اند، مانند شیخ حسن عراقی، به نقل شیخ عبدالوهاب شعرانی.
2- برخی از عرفا و متصوفه شیعه.
3- برخی از علمای روحی و معنوی از شیعه، یعنی عالمانی از ما که اهل معنویت بوده اند، و از طریق توجه به پیامبر اکرم (ص) و ائمه طاهرین (ع) و متبعت محض از آنان، سالک به سلوک شرعی شده اند، و از راه تقید دقیق به اعتقادات دینی، و عمل دقیق به احکام شرعی، به بالاترین مراحل عظیم روحی و باطنی رسیده اند، و واجد مقامات واقعی و عمده گشته اند، و اهل مکاشفات و تصرفات مهم بوده اند، از قبیل بزرگانی چون:
سید رضی الدین ابن طاووس حسنی، درگذشته 664 (هـ. ق)
جمال الدین احمد ابن فهد حلی، درگذشته 841 (هـ. ق)
ملا احمد محقق اردبیلی، درگذشته 993 (هـ. ق)
سید مهدی بحرالعلوم طباطبائی، درگذشته 1212 (هـ. ق).
از متقدمان، و مانند:
سید موسی قزوینی زرآبادی، درگذشته 1353 (هـ. ق)
میرزا مهدی اصفهانی، درگذشته 1365 (هـ. ق)
شیخ علی اکبر الهیان تنکابنی، درگذشته 1380 (هـ. ق)
شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، درگذشته 1386 (هـ. ق)
از مردم قرن چهاردهم:
4- برخی از مردم عادی و انسانهای مختلف جامعه اسلامی، در طول قرنهای غیبت، که به نحوی برای آنان، در پی توجه و توسل و طلب و امثال آن، دیداری پیش آمده است.
5- کسانی که برای آنان امری به وقوع پیوسته است که به وجود مبارک حضرت حجت (ع) یقین کرده اند، مثلا شفای بیماری، رفع گرفتاری، برآمدن نیاز، رسیدن به مقصود، و... اگرچه برای آنان دیداری (به ویژه بدانسان، که در آن حال، امام را بشناسد) پیش نیامده باشد.
البته، مهمترین و با جلالت ترین کسانی که در طول غیبت کبری، به حضور امام عصر (ع) رسیده اند، و به دیدار و ملاقات نایل آمده اند، همان جریان سوم است. همواره، در این جریان، روحانیانی ربانی، و عالمان معنوی بزرگی بوده اند، که با شناخت علوم و معارف قرآنی و با دوری از هر انحراف نظری و عملی، و فارغ از هر مکتبی و مشربی، فلسفی یا عرفانی، و بیزار و بری از هر طریقه و جریان تصوف و سلوک صوفیانه بلکه صرف با سلوک دقیق شرعی و مجاهدات عمیق ایمانی به مقامات بلند رسیده اند، و در شمار اولیای خدا و مقربان پیامبر اکرم و ائمه طاهرین جای گرفته اند.