جستجو

نیازمندی محتاجان معلول توانگری ثروتمندان

آنچه اسلام با تأکید درباره آن سخن گفته، این است که محروم بودن محرومان و گرسنگی گرسنگان و برهنگی برهنگان و نیازمندی نیازمندان و بینوایی بینوایان، معلول قضا و قدر الاهی نیست، زیرا که خداوند مردمان را آفریده و برای آنان روزی و آنچه زندگی ایشان به آن وابسته است فراهم ساخته است «نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیاه الدنیا»، «ما امکانات زندگی در این را در میان مردمان تقسیم کرده ایم و برای همگان سهمی قرار داده ایم»؛ (زخرف/ 32). خداوند ابزار زینت و زیور نیز برای خلق پدید آورده است «قل من حرم زینه الله التی أخرج لعباده؟»، «چه کسی زیورهای که خدا برای بندگانش به وجود آورده حرام کرده است؟»؛(اعراف/ 32). « آری آفریدگان همه روزی خوار اویند، و او روزیهایشان را تضمین کرده، وقوت و غذای ایشان را مقدر ساخته است»، «ضمن أرزاقهم و قدر أقواتهم» (نهج البلاغه).
بنابراین، پس فقر و بینوایی و دیگر امور یاد شده از کجا سرچشمه می گیرد و می جوشد؟ بدون شک امور فاجعه آمیز یاد شده چیزهایی است که جنایت ثروتمندان و غصب غاصبان و ستم ستمگران اقتصادی آنها را پدید می آورد و بر جامعه تحمیل می کند. اینک بیان قاطع اسلام را در این باره بنگرید:
پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «إن الله جعل أرزاق الفقراء فی أموال الاغنیاء، فإن جاعوا و عروا فبذنب الاغنیاء» (مستدرک الوسائل)، «خدا روزی تهیدستان را در اموال ثروتمندان قرار داده است، پس اگر گرسنه و برهنه بمانند، سبب آن گناه ثروتمندان است».

امام علی بن ابیطالب (ع) می فرماید: «ما جاع فقیر إلا بما منع غنی» (نهج البلاغه)
«فقیری گرسنه نمی ماند مگر به سبب آنکه ثروتمندی حق او را نمی دهد.»

امام جعفر صادق (ع) می فرماید:
«إن الناس ما افتقروا،ولا احتاجوا، ولاجاعوا، و لا عروا، إلا بذنوب الاغنیاء» (وسائل)
«مردمان، تنگدست و نیازمند و گرسنه و برهنه نشدند (و فقر و محرومیت شایع نگشت)، مگر به سبب گناه ثروتمندان (و غصب اموال محروم شدگان).

امام موسی کاظم (ع) می فرماید: «لو عدل فی الناس لا ستغنوا» (اصول کافی)
«اگر درمیان مردم عدالت اجر شود، همه بی نیاز خواهند شد.»

امام حسن عسکری (ع) می فرماید: «أغنیاوهم یسرقون زاد الفقراء» (مستدرک الوسائل)
«ثروتمندانشان توشة فقیران را می دزدند (و با ایجاد تورم و گرانی ازدسترس آنان دور می دارند).
مجموعه این آموزشهای زنده، که موافق با راهنماییهای قرآن کریم است، و هرکدام دیگری را تأیید و تثبیت می کند، اصول و تعالیم بنیادین این دین را درباره «اجتماع» و «اقتصاد» تشکیل می دهد، و واجب شرعی بزرگی را بر دوش امت مسلمانان و حکومت اسلامی و علمای اسلام می گذارد، یعنی: قیام برای زنده کردن «عدل اقتصادی و معیشتی» و نبرد با «ظلم اقتصادی و معیشتی»، و از بن برکندن پایگاههای اجتماعی طاغوت های اقتصادی، و دورکردن ایشان از همه کرسی های حاکمیت و قانگذاری واقتصادی و اجرایی و تشکل های سرمایه داری کیلی و میزانی (بازار)، چنانکه خدای متعال در شب معراج به پیامبر اسلام «ص» فرمان داد، و بنابرآنچه از امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع) روایت شده است به او فرمود: «یا أحمد! بعد الاغنیاء و بعد مجلسهم منک» (ارشادالقوب) (ای پیامبر! ثروتمندان را دور کن، و از نشستن با ایشان دوری جوی...» این حدیث و امثال آن- نیز برخی از آیات قرآن کریم سیره و رفتار پیامبر اکرم «ص» را بخوبی نشان می دهد، و بخصوص و ظیفة سران و عالمان جوامع اسلامی را معین می کند، که باید چه کسانی را از خود دور سازند و با ایشان معاشرت نکنند، و از آنان چیزی نستانند، «و یا قوم إلا أسألکم علیه مالا» (سوره هود) «تا این کسان نیز برگرفتن دار و ندار مردم چیره نگردند!! و تورم ها نیافرینند، و چیاول ها نکنند، و خون ایتام و محرومان را زالو صفت، نمی کند!!»
امام علی (ع) می گوید: «حکومتی که در آن اندکی ظلم شود، یا حق کسی مسلمانان یا غیر مسلمانان به او نرسد، چنین حکومتی صددرصد اسلامی نیست!!» اگر به واقع و در عمل، پیرو سیره پیامبر اسلامند، ضرورت توجه کردن به امور یاد شده، در جهان معاصر، آشکارتر و قابل فهم تر است، بخصوص نسبت به «زندگی نوین» و «انسان نوین» و «فرهنگ نوین» و «اقتصاد نوین». ادراک و فهم «حوادث واقعه اقتصادی» ما را آشکارا به موضوعی که یادشده می رساند. و ادراک و فهم «حوادث واقع اقتصادی»، در اوضاع و احوال کنونی که بشریت با میلیون ها میلیون از افراد خود، زیر فشار قرار گرفته و حق خویش را به غصب غاصبان از دست داده است، از مهمترین واجبات است. و ما مسلمانان وظیفه داریم که آنان را نجات دهیم، خواه مسلمان باشند و خواه نامسلمان، چه همه آنان آفریدگان خدایند و روزی خواران او.

منابع

  • انذار- محمدرضا حکیمی- صفحه 52-48

کلید واژه ها

اقتصاد جامعه شناسی احادیث اسلام

مطالب مرتبط

اقتصاد سالم از نظر اسلام نحوه پیدایش اقتصاد در روابط اقتصادی نقش تولید در پیدایش روابط اقتصادی شرکت اجتماع در محصول طبیعت و کار شخصی اشکالات نظریه سنجش ارزش کالا با واحد زمان انواع کار از نظر زمان تولید و اثر آن بر ارزش کالا نحوه مبادله پول و کالا در اقتصاد قدیم و جدید

اطلاعات بیشتر

ابزار ها