شرایط موفقیت پیام یک مکتب

موفقیت‏ یک پیام، وابسته به چهار شرط است که اولین آنها مربوط است به ماهیت‏ خود پیام، به غنی بودن و قدرت معنوی خود پیام و به تعبیر قرآن کریم به‏ حقانیت خود پیام، این یک شرط است که مربوط به پیام رسان نیست، مربوط به خود پیام است. و در اینکه حقانیت یک پیام، خود، عامل بسیار مؤثری در موفقیت آن پیام است، نه از نظر علمی و روانی و روانشناسی جای‏ تردید است و نه از نظر منطق دینی و مذهبی.
قرآن مجید روی این مطلب تکیه دارد که یک امر اگر حق و حقیقت باشد، خود همان حقیقت بودن عاملی است برای بقاء آن، و نیز باطل بودن، بی‏ محتوا بودن، بی‏ فایده و بی ‏اثر بودن یک پیام، خود، عامل فنای آن و چیزی است که از درون آن را از بین می ‏برد.
مثلی در قرآن‏ مجید در این زمینه هست که می‏ فرماید: «انزل من السماء ماء فسالت اودیة‏ بقدرها فاحتمل السیل زبدا رابیا و مما یوقدون علیه فی النار ابتغاء حلیة او متاع زبد مثله کذالک یضرب الله الحق والباطل فاما الزبد فیذهب جفاء و اما ماینفع الناس فیمکث فی الارض کذلک یضرب الله الامثال؛ از آسمان آبی فرو فرستاد، پس دره ها و مسیل ها به وسعت خود جاری شدند، و سیلاب، کف بالا آمده ای برداشت، و از آنچه (از فلزات) بر آتش ذوب می کنند تا زیور و کالایی سازند (نیز) مانند آن کفی برمی آید. خداوند حق و باطل را چنین مثل می زند. اما کف به کنار می رود، و آنچه مردم را سود می دهد در زمین می ماند. خداوند این گونه مثل ها می زند.» (رعد/ 17)
به طور خلاصه معنی قسمت اخیر آیه را ذکر می‏ کنیم: بعد از اینکه موضوع آمدن‏ باران و راه افتادن سیل را بیان می ‏کند، و اینکه هر جویی و هر نهری، بزرگ یا کوچک به اندازه ظرفیت خود آب می ‏گیرد و در خلال حرکت سیل کفی‏ روی آن قرار می‏ گیرد و کف احیانا روی آب را می‏ پوشاند، می‏ فرماید: اما کف از بین می‏ رود. آنچه که به حال مردم نافع و مفید است، یعنی خود آب‏ باقی می‏ ماند. بعد می ‏گوید: این مثل، مثل حق و باطل است.
عوامل دیگری هم برای موفقیت یک پیام هست که مربوط به ماهیت و محتوای آن نیست. یک پیام وقتی می‏ خواهد از روحی به روح دیگر برسد و در روحهای مردم نفوذ بکند، جامعه ‏ای را تحت تاثیر و نفوذ معنوی خودش قرار بدهد، بدون شک احتیاج به پیام‏ رسان دارد. خصوصیات و شخصیت و لیاقت پیام‏ رسان و شرایطی که باید در پیام‏ رسان وجود داشته باشد.
عامل دیگر، وسائل و ابزارهایی است که برای رساندن پیام به کار برده‏ می‏ شود. یک پیام ‏رسان بدون شک احتیاج به یک سلسله وسائل و ابزارهائی‏ دارد که به وسیله آنها پیامی را که مأمور ابلاغ آن است به مردم می‏ رساند. عامل چهارم متد و سبک و اسلوب پیام‏ رسان است، کیفیت رساندن پیام. پس چهار عاملی که در موفقیت یا شکست یک پیام مؤثرند عبارتند از:
1- ماهیت پیام (حقانیت و غنی بودن محتوای آن).
2- شخصیت خاص پیام ‏رسان.
3- ابزار پیام رسانی.
4- کیفیت و متد و اسلوب رساندن پیام.