جستجو

حضرت فاطمه زهرا علیهاسلام

ولادت
سال چهارم بعثت بود که خداوند اراده فرمود به پیامبر اکرم (ص) هدیه ای بهشتی و تحفه ای گرانبها عطا فرماید؛ دختری که نسل پاک رسول خدا از طریق او تکثیر گردد. برای دریافت این هدیه الهی، مقدماتی لازم بود. لذا از جانب حضرت حق دستورات لازم برای آمادگی رسول خدا و حضرت خدیجه (س) داده شد و سپس فاطمه (س) در بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت، در سرزمین توحید، مکه، متولد شد و دنیا را به نور وجود خود منور ساخت. او دختری بود به سیمای خاکیان، ولی برتر از ملائک، چرا که خلقتش از نور بود و بویش بوی بهشت. فاطمه (س) نام های بسیاری دارد که هر کدام دارای معانی و مفاهیم بلند و ملکوتی است.

فضایل
فاطمه (س) در خانه رسول خدا بزرگ شد و با مجاهدات و تلاش پیگیرش، تحت تربیت رسول مکرم، به مقامات بلند معنوی دست یافت؛ به طوری که در ستایش او چندین آیه قرآن کریم نازل شد. رسول خدا به تربیت دختر عزیزش توجه خاصی داشت، در فرصت های مناسب او را به بی اعتنایی به دنیا و ادب و ایثار و حفظ حجاب و... ترغیب می فرمود و با نصایح گوناگون و امید بخشیدن به فضل پروردگار و توجه به ذکر و تسبیح الهی به تربیت وی همت می گماشت. پیامبر اکرم بارها در سخنانش مقام و موقعیت والای فاطمه را برای مسلمان ها بیان می کرد و می فرمود: «فاطمه سبب خلقت افلاک است و ملائکه الهی در خدمت او هستند. او را اذیت نکنید که اذیت او اذیت من است. فاطمه ی من، اهل بهشت است و در قیامت از شیعیانش شفاعت می کند». فضایل و مناقب فاطمه (س) بیرون از حد شمارش است. او در هر زمینه از امور زندگی بر تمام زنان عالم پیش قدم بود و گوی سبقت را در ایمان و عبادت و زهد و حجاب و.. .، از همگان ربود و در شوهرداری و ایثار و انفاق و مروت و عدالت و... سر آمد همه گشت تا در ردیف کامل ترین زنان عالم جای گرفت و به «سیدة النساء» ملقب گردید و از دست مبارکش معجزات زیادی جاری و از سرچشمه علم اولین و آخرین سیراب گشت.

علاقه پیامبر نسبت به حضرت فاطمه
فاطمه (س) چنان جایگاه بلندی در قلب پیامبر اکرم پیدا کرد، که محبت و شیفتگی رسول خدا نسبت به او زبانزد خاص و عام شد و تعبیرات بسیار بلند و لطیفی از زبان رسول خدا نسبت به آن گوهر تابناک تراوش نمود. او با سختی ها و مشکلات فراوان بزرگ شد و هنوز یکی دو سال بیشتر از عمر شریفش نگذشته بود که با پدر بزرگوارش در شعب ابوطالب گرفتار تحریم اجتماعی بت پرستان شد و در حدود پنج سالگی که از آن محاصره نجات یافت، مادر مهربانش را از دست داد. در هشت سالگی مجبور به هجرت به مدینه شد، ولی علی رغم همه آن نابسامانی ها، وقتی به سن بلوغ رسید به قدری در کسب معارف الهی پیش رفته بود که چشم بزرگان عرب به او دوخته شده بود و خواستگاران فراوانی داشت که با پیشنهاد مهریه های سنگین، افتخار همسری با او را خواستار بودند. اما رسول خدا در جواب آنها می فرمود: «ازدواج دخترم فاطمه به امر خدا است».

ازدواج
سرانجام امام علی (ع) یگانه شخصیتی که صلاحیت همسری و هم شانی با فاطمه (س) را داشت، به خواستگاری او آمد. رسول خدا هم به اذن خداوند و رضایت فاطمه با ازدواج آنها موافقت فرمود. مهریه فاطمه تعیین شد و پس از عقد آسمانی و شادباشی بهشتی، آن وصلت فرخنده به اطلاع عموم مسلمانان مدینه رسید و رسول خدا صیغه عقد را جاری فرمود. از این قضیه حدود یک ماه گذشت تا مقدمات عروسی فراهم شد و پس از ولیمه عروسی، فاطمه با مهریه ای به ظاهر کم ارزش و جهیزیه ای ساده به خانه بخت رفت. رسول خدا هم آداب خاصی را در شب زفاف برای آنها اجرا کرد و سفارش های لازم را به عمل آورد و از خانه ی آنها خارج شد. فردا صبح به خانه آنها تشریف فرما شد و از آنان احوالپرسی کرد و برایشان دعا فرمود. روز چهارم هم برنامه ی ویژه ای برای آنها ترتیب داد و کارها را تقسیم فرمود و به این ترتیب ازدواج شیرین شاد آنها با همکاری و تفاهم شروع شد. رسول خدا نیز همواره آنها را زیر نظر داشت و هر دو را به رعایت یکدیگر سفارش می فرمود.

فرزندان
فاطمه زهرا و امیرالمؤمنین دو همسری بودند که هیچگاه در زندگی خود به تجمل و دنیاپرستی نیندیشیدند و با کمال صفا یکدیگر را در پیمودن راه خدا کمک کردند و کوچکترین اختلافی بین آنها صورت نگرفت. خداوند به آنها دو پسر به نام امام حسن مجتبی (ع) و امام حسین (ع) و دو دختر به نام زینب و ام کلثوم عنایت فرمود.

علاقه پیامبر به فرزندان فاطمه
رسول اکرم فرزندان فاطمه را بسیار دوست می داشت و آنها را فرزندان خود می دانست و می فرمود: «آتش جهنم بر فرزندان فاطمه حرام است». در فرصت های مناسب مسلمین را به رعایت احترام و خدمت سفارش میکرد و لذا فاطمه و فرزندانش در زمان حیات رسول خدا بسیار محترم و عزیز بودند، ولی آن حضرت مکررا از ظلم هایی که پس از او بر آنان روا داشته می شود، خبر می داد و اظهار ناراحتی می نمود و امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا را دلداری می داد و افسوس و صد افسوس که این دوران، بسیار کوتاه بود و بیش از 9 سال طول نکشید که دست پر مهر رسول خدا از سر آنها برداشته شد و سایه پربرکتش از این جهان رخت بر بست.

در سوگ پدر
فاطمه زهرا در سوگ پدر بزرگوارش بسیار اندوهگین بود و شب و روز به یاد پدر می گریست، اما در این هنگامه، مسأله غصب خلافت توسط گروهی پیش آمد که برای تثبیت خلافت خویش، علی رغم سفارشات اکید رسول خدا در مورد دخترش، به خانه ی فاطمه هجوم آوردند و با تازیانه دست مبارکش را آزردند و پهلوی او را که برای دفاع از حریم ولایت به پا خواسته بود، شکستند، بر گردن شیر خدا ریسمان بستند و او را به مسجد کشاندند.

مظلومیت فاطمه پس از وفات پیامبر
اما فاطمه پس از این جنایات هولناک که باعث سقط جنین او شد، باز دست از فداکاری و حمایت خود بر نداشت و با همان حال به دنبال امیرالمؤمنین به مسجد رفت و با استفاده از مقام و شخصیت خود، علی (ع) را از دست غاصبین نجات داد و سپس به خانه آمد و در بستر بیماری افتاد. غاصبین حق امیرالمؤمنین و زهرا به این هم بسنده نکردند و فدک را که حق مسلم حضرت زهرا بود، غصب کردند تا دست آنها را از مال دنیا هم کوتاه کرده باشند.

خطبه فدک
در این جریان، فاطمه بارها با ابوبکر و عمر ابن خطاب احتجاجاتی داشت و امیرالمؤمنین نامه تندی به ابوبکر نوشت و حق مسلم فاطمه را اثبات کرد. فاطمه هم خطبه ی تاریخی فدک در حضور جمع بسیاری از مسلمین ایراد فرمود و مدعیان دروغین خلافت و غاصبین فدک را رسوا نمود، اما آنان بر اجرای مقاصد خویش همچنان پافشاری و به دادخواهی آن مظلومان تاریخ، پاسخ صحیح نگفتند، بلکه افکار عمومی را علیه آنان شوراندند و با نسبت های ناروا و زشت به ساحت قدس امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا، مقصود و منظور خود را بر ملا ساختند. اما امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا با سربلندی و افتخار از این آزمایش بزرگ الهی خارج شدند و برای بقاء اسلام، در مقابل این همه ظلم و ستم از حقوق مسلم خود چشم بستند و دم نزدند. حتی وقتی امیرالمؤمنین (ع) به خلافت دست یافت، باز هم به فدک که سرمایه هنگفتی بود، اعتنایی نکرد و فدک در طول تاریخ به تاراج رفت. به هر حال فاطمه (س) هر روز رنجورتر می شد و کم کم حالش رو به وخامت می رفت. همه مسلمین از این پیش آمدها ناراحت بودند. زنان مدینه به عیادت آن حضرت آمدند و حضرت خطبه ای برای آنها ایراد فرمود که چرا شوهران شان امیرالمؤمنین را یاری نکردند.

در آستانه شهادت
فاطمه (س) روزهای آخر عمر خود را سپری می کرد و به شدت از ابوبکر و عمر ناراضی بود، اما آنها که نارضایتی فاطمه را به صلاح حکومت خود نمی دیدند، آمدند تا به عنوان عیادت، رضایت وی را جلب کنند. فاطمه زهرا ابتدا نپذیرفت اما آنها پس از چند بار، امیرالمؤمنین (ع) را واسطه کردند و بالاخره با اصرار زیاد به عیادت او آمدند. در همین ملاقات بود که فاطمه (س) رسما نارضایتی خود را به گوش آنها رساند. کم کم فاطمه (س) در آستانه شهادت قرار گرفت. دستور داد برایش تابوت ساختند و سپس به امیرالمؤمنین وصیت نمود.

شهادت و دفن
روح پاکش در عصر یک روز غم انگیز از خانه دلتنگ دنیا پر کشید و به درجه رفیع شهادت نایل شد. خبر شهادت آن حضرت فورا در بین مردم انتشار یافت و مدینه یک پارچه عزا و گریه شد. سیل جمعیت برای دلداری و تسلیت امیرالمؤمنین و فرزندان خردسال فاطمه به طرف آن خانه کوچک سرازیر بود تا کم کم خورشید غروب کرد. مردم متفرق شدند و علی تنها شد. شب بود؛ او شخصا برای تغسیل و تدفین اقدام فرمود. شبانه آن بدن آزرده را همراه باران اشک خود غسل داد و کفن نمود و با عده کمی از شیعیان خاص خود بر او نماز خواند و بدن بی جان فاطمه را در گوشه ای دور از چشم بیگانگان به خاک سپرد؛ سپس با دستی خالی و سینه ای پردرد به سوی قبر مطهر رسول خدا رو کرد و با کلماتی دلسوز خاطر خود را تسلی داد. صبح شد و مسلمان ها که از تدفین فاطمه (س) خبر نداشتند جمع شدند. وقتی که از دفن زهرا مطلع شدند با کمال جسارت خواستار نبش قبرش شدند که ناگهان با غرش شیر خدا، نفس ها در سینه ها حبس شد و از تصمیم خود منصرف شدند.

مخفی ماندن قبر حضرت زهرا
قبر مطهر فاطمه (س) باید تا قیامت، تا قیام فرزند عزیزش امام مهدی (ع) مخفی بماند تا سندی زنده بر مظلومیت آن بانو و گواهی بر ظلم و ستم قاتلین او باشد. اما راویان نکته سنج از لابه لای کلمات ائمه معصومین علیهم السلام و صفحات تاریخ به جستجوی قبر مطهر آن بانوی مظلومه برآمدند و به گمانی قریب به یقین، آن را در خانه خودش یافتند. از فاطمه زهرا (س) روایاتی به جهان اسلام تقدیم شده که یکی از بهترین میراث آن حضرت در خطوط تاریخ است.

منابع

  • دانشنامه رشد

کلید واژه ها

حضرت فاطمه (س) زندگینامه چهارده معصوم (ع) غصب خلافت تشیع

مطالب مرتبط

امام علی علیه السلام امام هادی علیه السلام امام حسن عسکری علیه السلام امام مهدی علیه السلام امام باقر علیه السلام امام صادق علیه السلام امام کاظم علیه السلام

اطلاعات بیشتر

ابزار ها