جستجو

خصوصیات اهل اعراف در قیامت

اصحاب اعالی و مقامات مرتفع اعراف، کسانی هستند که بر هر دو مکان از بهشت و آتش تسلط و هیمنه و اشراف دارند، و بر هر دو گروه از سعادتمندان و شقاوت پیشگان سیطره و استیلا دارند. چون می دانیم که آن تل ها و فاصله های بین آنها مانند تل رمل و شن از رمل مادی طبیعی نیست، چون در آن روز، زمین به گونه فعلی نیست، و در آن پست و بلندی و اعوجاج و کژی نیست. «و یسئلونک عن الجبال فقل ینسفها ربی نسفا* فیذرها قاعا صفصفا* لا تری فیها عوجا و لا أمتا؛ و ای پیامبر! چون از تو درباره کوهها در روز قیامت بپرسند، پس بگو: خداوند چنان آنها را از جا بر کند و خرد کند و خاک شده آن را بر باد دهد که هیچ از آن اثری نماند. و بنابراین، آن کوهها به صورت زمین مستوی و همواری در آید که ابدا در آن هیچ گونه کجی و بلندی را نمی بینی!» (طه/ 105 تا 107)
پس مراد از اهل اعراف، ارتفاع مقام و منزلت آنهاست نسبت به اهل محشر که اهل جمعند، و آنانند که از محضرین نیستند، چون از مخلصینی هستند که خداوند آنان را از صعقه و نفخ صور، و از فزع و دهشت آن روز، در حفظ و مصونیت داشته است. و مقام و محل آنان حجاب است که در آن رحمتی است که هر چیزی را فرا گرفته، و مسلط بر آتش است که بر اهلش استیلا دارد. و می توان این معنی را از این گفتار خدای تعالی استشعار نمود که فرموده است: «فأذن مؤذن بینهم أن لعنة الله علی الظالمین؛ مؤذنی و اعلان کننده ای اعلام کرد در بین بهشتیان و دوزخیان.» (اعراف/ 44) و نفرمود: «فأذن بینهم مؤذن؛ مؤذنی و اعلان کننده ای که بین آنها بود اعلام کرد.» زیرا در صورت اول ظاهر این است که مؤذن و اعلان کننده از خود آنها نیست بلکه مسیطر بر آنهاست، به خلاف صورت دوم که ظاهر این است که مؤذن و اعلان کننده ای که از آنها بود چنین گفت. و آنانند که در روز قیامت حاکمند، هم حاکم بر بهشت و هم حاکم بر جهنم. از جهنمیان بازپرسی و مؤاخذه می کنند و آنان را مورد عتاب و ملامت قرار می دهند. آیه اعراف صریح در این مطلب است: «و نادی أصحاب الاعراف رجالا یعرفونهم بسیماهم قالوا مآ أغنی عنکم جمعکم و ما کنتم تستکبرون* أهؤلاء الذین أقسمتم لا ینالهم الله برحمه؛ و اهل اعراف، مردانی را که از روی سیما و علایمشان می شناسند ندا می کنند که: آنچه را که شما جمع کردید و آنچه را که موجب استکبار خود قرار دادید، شما را بی نیاز ننمود و دستی از شما نگرفت! آیا این بهشتیان نیستند که شما سوگند می خوردید که خداوند آنان را داخل در بهشت نمی کند؟!» (اعراف/ 48)
سپس خود اهل اعراف به بهشتیان امر می کنند که: «ادخلوا الجنة لا خوف علیکم و لا أنتم تحزنون؛ داخل در بهشت شوید، بدون آنکه هیچ خوف و ترسی برای شما باشد، و بدون آنکه هیچ غصه و اندوهی داشته باشید!» (اعراف/ 49) آنانند اصحاب روح که فقط در معیت فرشتگان، در روز قیامت حق سخن گفتن را دارند، و سخن آنها صواب است. «یوم یقوم الروح والملائکة صفا لا یتکلمون إلا من أذن له الرحمان و قال صوابا؛ روز قیامت روزی است که روح و فرشتگان به طور صفوف منظم در پیشگاه خداوند قیام می کنند، و کسی سخن نمی گوید مگر آن کسی که خداوند رحمان به او اذن داده باشد، و سخن به راستی بگوید.» (نباء/ 38) زیرا که با وحی روح، علم به کتاب و ایمان پیدا می شود، و روح مقام و موجودی است افضل از همه ملائکه. «و کذالک أوحینا إلیک روحا من أمرنا ما کنت تدری ما الکتاب و لا الایمان؛ و همچنین این طور است که ما روحی را از امرمان به تو وحی کردیم، که قبل از این وحی نمی دانستی که کتاب چیست، و نمی دانستی که ایمان چیست!» (شوری/ 52)
آنانند که در روز قیامت حکم به خسران و زیان کسانی می کنند که در جان و نفس های خود و اهلشان دچار خسران و زیان شده اند: «و تراهم یعرضون علیها خاشعین من الذل ینظرون من طرف خفی و قال الذین ءامنوا إن الخاسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیامه؛ (و ای پیامبر!) می بینی که ستمکاران را بر آتش عرضه می دارند، و آنان از شدت ذلت و سرافکندگی، ترسناک و دل تهی شده، و با نگاه ضعیف از گوشه چشم به آن می نگرند. و کسانی که ایمان آورده اند می گویند: زیانکاران کسانی هستند که درباره نفوس خود و اهل خود در روز قیامت دچار خسران شده اند!» (شوری/ 45) ظاهرا این ایمان آورندگان، به عنوان قضاوت و حکومت چنین حکمی را می کنند؛ و این، اختصاص به متصفان به صفات اهل اعراف دارد و این حکم از وظایف اهل آن است و آنانند که به آنها علم و ایمان داده شده، و در پاسخ سوگند مجرمان که ما غیر از ساعتی درنگ نکردیم می گویند: شما در کتاب خدا تا روز بعث درنگ کرده اید!

سوگند مجرمان در قیامت، و پاسخ اهل اعراف
خداوند می فرماید: «و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة کذالک کانوا یؤفکون* و قال الذین أوتوا العلم و الایمان لقدلبثتم فی کتاب الله إلی یوم البعث فهاذا یوم البعث ولاکنکم کنتم لا تعلمون؛ و در روزی که ساعت قیامت بر پا شود، مجرمان سوگند یاد می کنند که غیر از یک ساعت در دنیا درنگ نکرده اند؛ این چنین دأب و روش آنها بود که به دروغ و بهتان سخن می گفتند. و کسانی که به آنها علم و ایمان داده شده است می گویند: شما در کتاب خدا تا روز بازپسین و حشر درنگ کرده اید! و اینست روز بازپسین، و لیکن شما چنین بودید که نمی دانستید.» (روم/ 55 و 56)

منابع

  • سید محمدحسین حسینی طهرانی- معادشناسي 10- صفحه 49-43

کلید واژه ها

قیامت اعراف باورها در قرآن روح نتیجه اعمال علم ایمان

مطالب مرتبط

علو وجودی اهل اعراف و قضاوت آنها بر مجرمان در قیامت علت دخول اهل جهنم در آتش جهنم سیمای مجرمین در قیامت ویژگیهای سابقون از منظر قرآن و روایات تعابیر قیامت در قرآن معنای اعراف مقام اعراف

اطلاعات بیشتر

اعراف از نظر آیات و روایات

ابزار ها