محاسبه عمل در دنیا و آخرت

امیرالمؤمنین علی (ع) می فرماید: «و ان الیوم عمل و لا حساب، و غدا حساب، و لا عمل؛ امروز، کار است و محاسبه نیست و فردا محاسبه است و کار نیست.» (نهج البلاغه/ خطبه 42)
در جای دیگر می فرماید: «عباد الله! الان فاعملوا، و الالسن مطلقة، و الابدان صحیحة و الاعضاء لدنة، و المنقلب فسیح؛ ای بندگان خدا هم اکنون که زبان ها آزاد و بدن ها سالم است و اعضا فرمان می برد و میدان فعالیت باز است بکوشید.» (نهج البلاغه/ خطبه 196) یعنی بدن وسیله فعالیت و کار توست، پیش از آنکه از تو گرفته شود و متلاشی گردد، با آن کار کن، کاری که به حال تو سودمند باشد. آن زمان که مهلت سپری می گردد و به فرمان خدای توانا، روح از بدن آهنگ جدایی ساز می کند، دیگر کار از دست شده است، در آن موقع هر چه فریاد کنی که مرا برگردانید تا کار نیکی انجام دهم پاسخی که می شنوی این است که: "ممکن نیست". اگر اتصال میوه کال جدا شده از درخت، به درخت و از سر گرفتن وضع سابق و شیرین شدن آن، ممکن باشد مراجعه به دنیا ممکن است، ولی قانون آفرینش جز این است.
چه زیباست جمله ای که رسول اکرم (ص) در این باره فرموده است: «الدنیا مزرعة الاخرة؛ دنیا کشتگاه آخرت است». در این حدیث، مجموع دوره وجود انسان به دوره سال تشبیه شده و هر یک از دنیا و آخرت به یکی از دو فصل سال تشبیه شده است، دنیا فصل کشت کردن و آخرت فصل محصول برداشتن است.