ویژگی های موجودات جهان

ویژگیهای موجودات جهان، بر دوگونه است: ویژگیهای همیشگی و ویژگیهای گاهگاهی. ویژگیهای همیشگی: ویژگیهای همیشگی آنهائی هستند که از ذات خود موجود ریشه می گیرند، مانند تری آب، چربی روغن، شوری نمک و مانند آنها. تری آب از خود آب است. چربی روغن از خود روغن است و شوری نمک از خود نمک می باشد. در این گروه ذات خود موجود، علیت برای ویژگیهایش دارد و به همین دلیل، این ویژگیها همیشگی هستند و جدائی آنها از دارندگانشان محال است. وجدان نیز می گوید: آب بی تری و روغن بی چربی و نمک بی شوری نمی شود.
ویژگیهای گاهگاهی: این ویژگی ها آنهائی هستند که از آن خود موجود نیستند، بلکه وی آنها را از دیگری وام گرفته است، مانند تری فرش که از آب وام گرفته، چربی پلو که از روغن وام گرفته و شوری غذا، که از نمک می باشد. این دسته از ویژگیها برای دارندگانشان همیشگی نیستند و جدائی میان آنها، امکان پذیر می باشد. اگر موجودی را دیدیم که دارای ویژگی گاهگاهی است، عقل بی گمان می گوید: بایستی موجود دیگری وجود داشته باشد که این ویژگی در آن همیشگی می باشد وگرنه ویژگی گاهگاهی بودی نمی داشت. محال است انگیخته و معلولی بدون انگیزه و علتی وجود پیدا کند. هستی هر موجودی، از موجودهای گذشته و کنونی و آینده، گاهگاهی می باشد زیرا جدائی میان آنها امکان پذیر است، زیرا زمانی بوده است که این موجود دارای هستی نبوده است.
پس به یقین، موجودی هست که هستی برای او جاویدان و همیشگی می باشد و هستی همه موجودات از هستی او وام گرفته شده است. این برهان، دانش جاویدان را، قدرت جاویدان را، حیات جاویدان را، اراده جاویدان را نیز اثبات می کند.