ارزش و اهمیت ماه رجب

برای جمعه اول رجب یک سلسله اعمال وارد شده است و یک ارزشهایی که دیگر اصلا این حرفها در میان ما مطرح نیست. مصداق «فمن یات قل أرأیتم ان أصبح ماؤکم غورا یکم بماء معین» (ملک/آیه 30)؛ «بگو به من خبر دهید اگر آب شما (در زمین) فرو رود، چه کسی آب روان برایتان خواهد آورد؟»، همین هاست. نام ماهها از قمری تبدیل می شود به شمسی، انسان اول خیال نمی کند که به دنبال خودش چه چیزهایی می آورد. ما که بچه بودیم، در منزل خود ما (من از هفت و هشت سالگی کاملا یادم هست)، اصلا اینکه ماه رجب دارد می آید مشخص بود، می گفتند یک هفته به ماه رجب مانده، پنج روز مانده، سه روز مانده، امشب احتمالا اول ماه رجب است، برویم برای استهلال، می رفتند برای استهلال، ماه را ببینند، شب اول ماه رجب است، اعمال ماه رجب را بجا بیاورند. در مسجد که جمع می شدند، همه صحبت آمدن ماه رجب بود. ماه مبارک رجب و ماه مبارک شعبان پیش درآمدهای ماه مبارک رمضان هستند. من از بچگی همیشه این را می دیدم، مرحوم ابوی ما و مرحومه والده ما غیر از اول و آخر ماه رجب و غیر از ایام البیض (یعنی سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم این ماه که اعمال بالخصوصی دارد و عمل معروفش به نام "اعمال ام داود" را ما آن زمان بچه بودیم بجا آورده بودیم، بعد بزرگ شدیم فراموش کردیم، به تبع آن جوی که آن وقت وجود داشت، یعنی آب جاری ای که در آن وقت بود، ولی وقتی که آبی رفت و مخفی شد، دیگر کیست که از نو آن را جاری کند)، غیر از روز اول و روز آخر و سه روز وسط، حداقل پنجشنبه و جمعه ها روزه بودند و بلکه مرحوم ابوی ما در بعضی از سالها دو ماه رجب و شعبان را پیوسته روزه می گرفتند و به ماه مبارک رمضان متصل می کردند، یعنی این سه ماه را یکسره روزه می گرفتند. اصلا این ماه، ماه استغفار و توبه و عبادت است. حتی وارد شده است که اگر کسی نتواند روزه این ماه را بگیرد ذکری وارد شده است که روزی صد بار این ذکر را بگوید به عنوان جبران روزه ای که نتوانسته است بگیرد.

یادم است که در ماه مبارک رجب در سال 21 که تابستان بود و به اصفهان رفته بودیم می رفتیم به درس آقای حاج آقا رحیم ارباب سلمه الله تعالی که از بزرگان هستند. من این ذکر را اول بار از این مرد شنیدم. می دیدم که خیلی کند صحبت می کند و اذکار را بالخصوص خیلی با تانی و حضور قلب می گوید: سبحان الا له الجلیل، سبحان من لاینبغی التسبیح الا له، سبحان ذی العزه والجلال... می دیدم این مرد مرتب اینها را می گفت. چون پیرمرد بود و نمی توانست روزه بگیرد، آن را با این جبران می کرد. و باز یادم نمی رود که در همان سالها روز بیست و پنجم رجب بود، روز وفات حضرت موسی بن جعفر (ع)، ما در مدرسه نیماورد اصفهان بودیم، بعدازظهر بود، خوابیده بودیم، از خواب که بیدار شدیم یک وقت صدای مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی را شنیدم. ما در آن مدرسه غریبه بودیم، به عنوان تابستان رفته بودیم، ولی طلبه های آن مدرسه به مناسبت وفات از ایشان خواهش کرده بودند، آمده بود برای طلبه ها موعظه می کرد و بعد هم ذکر مصیبت. حدیث دارد که در قیامت فریاد می کشند: "این الرجبیون" رجبیون کجا هستند؟ این مرد با همان آهنگی که داشت و با آن حال و روحی که داشت این تعبیر را به کار برد: آن وقتی که بگویند "این الرجبیون" و ما در پیشگاه پروردگار شرمسار باشیم، در ماه رجب هیچ چیزی نداشته باشیم و اصلا جز رجبیون شمرده نشویم، چه خواهیم کرد؟
غرض این است: این ماه، ماه استغفار و عبادت و روزه است و این سنتها در میان ما بکلی دارد فراموش می شود. ماه رجب می آید، بزرگهایمان متوجه نمی شوند تا چه رسد به بچه ها. کم کم اگر به بچه ها بگوییم ماههای قمری را از محرم تا ذی الحجه بشمار، نمی توانند، اصلا فراموش می کنند که یک چنین ماههایی هم وجود داشته است. ولی به هرحال تکلیف هرگز از ما ساقط نمی شود.