فراموشی خداوند و اعتماد به دنیا منشاء ظهور جهنم

منشأ پیدایش جهنم، إعراض از خدا و از یاد خدا، و فرو رفتن و انغمار در عالم کثرت و دنیای فانی، و بی اعتنائی به امور باقی و عالم آخرت و جهان وحدت و أصالت حق و حقیقت است. لقاء خداوند متعال، یگانه جهت جاذبه قلب انسان به سوی نشأة معنی و معرفت است. فلهذا آیات قرآن، آتش و خلود در آن را برای چنین افرادی که هم و غم آنها غیر از دنیا و خوردن و آشامیدن و اطفاء شهوت کردن چیزی نیست حتمی می داند. یکجا می فرماید: «و لقد ذرأنا لجهنم کثیرا من الجن و الاءنس لهم قلوب لا یفقهون بها و لهم أعین لا یبصرون بها و لهم ءاذان لا یسمعون بهآ أولـ'ئک کالانعـ'م بل هم أضل أولـ'ئک هم الغـ'فلون؛ و هر آینه حقا که ما برای جهنم بسیاری از جن و انس را بیافریدیم؛ آنانکه دارای دلها و اندیشه هائی هستند ولیکن با آنها فهم و تعقل نمی کنند، و دارای چشم هائی هستند و با آنها نمی بینند، و دارای گوش هائی هستند و با آنها نمی شنوند. ایشان مانند چهارپایان هستند، بلکه ایشان گم و گمراه ترند؛ زیرا که ایشان از غافلان هستند» (اعراف/ 179)، و یکجا می فرماید: «ان الذین لا یرجون لقآءنا و رضوا بالحیـ'وة الدنیا واطمأنوا بها والذین هم عن ءایـ'تنا غـ'فلون* أولـ'ئک مأویـ'هم النار بما کانوا یکسبون؛ آن کسانیکه امید دیدار و زیارت ما را ندارند، و به عیش و زندگی دنیا راضی شدند، و به آن دل بستند، و آرامش و سکون خود را در آن یافتند، و آن کسانیکه از آیات و نشانه های ما در غفلت می باشند* مأوی و ملجأ آنان آتش است بر اثر آنچه اکتساب نموده اند» (یونس/ 7-8). و یکجا می فرماید: «من کان یرید الحیـ'وة الدنیا و زینتها نوف إلیهم أعمـ'لهم فیها و هم فیها لا یبخسون* أولـ'ئک الذین لیس لهم فی ا لا خرة إلا النار و حبط ما صنعوا فیها و بـ'طل ما کانوا یعملون؛ کسانیکه ذات و دیدنشان این بوده است که زندگی دنیوی و زینت های غرورآفرین آن را طالب بوده اند، ما أعمالی را که انجام داده اند بطور اوفی و اتم به آنها اشباع می کنیم و در حیات دنیوی کاملا آن اعمال را به نفوس آنها می رسانیم، و هیچ کم و کاستی در رسیدن آن اعمال ندارند* آنانند که در جهان آخرت غیر از آتش برای آنها چیزی نیست، و آنچه در دنیا عمل کرده اند همه حبط می شود و از بین می رود، و مکتسبات ایشان همه ضایع و باطل می گردد» (هود/ 15-16).
و یکجا می فرماید: «أولـ'ئک الذین اشتروا الحیـ'وة الدنیا با لا خرة فلا یخفف عنهم العذاب و لا هم ینصرون؛ آنان هستند که دنیا و حیات و عیش پست و زندگی دانی آن را به سرای آخرت و نعمت های اصیل خریدند، و بنابراین هیچگاه عذاب خدا برای آنان تخفیف نمی پذیرد، و هیچگاه مورد نصرت و کمک قرار نمی گیرند» (بقره/ 86).
و یکجا می فرماید: «أفمن أسس بنیـ'نه علی' تقوی' من الله و رضوان خیر أم من أسس بنیـ'نه و علی' شفا جرف هار فانهار به فی نار جهنم؛ آیا آن کسیکه بنیان و اساس خود را بر میزان و بر محور تقوای خداوند و خشنودی او قرار داده است بهتر است یا آن کسیکه اساس و بنیان خود را در کنار مسیل و در لبه پرتگاه رودخانه ای که طغیان آب از زیر، آن را خالی کرده است قرار داده است؟ پرتگاهی که فرو ریزد و او را در آتش جهنم داخل سازد» (توبه/ 109).
و یکجا می فرماید: «و لاتجعل مع الله إلـ'ها ءاخر فتلقی ' فی جهنم ملوما مدحورا؛ و با خداوند (عزیز و قادر و متعال و حیات بخش و علیم و سمیع و بصیر) خدای دیگری را قرار مده (هرچه باشد؛ کوچک یا بزرگ! جاه و اعتبار، و یا مال و ثروت! دوست و رفیق، و یا زن و فرزند!) که در اینصورت در جهنم بطور سرافکنده و ملامت شده و طرد شده، افتاده خواهی شد!» (اسراء/ 39).