رابطه شک و یقین

شک، مقدمه یقین؛ پرسش، مقدمه وصول و اضطراب، مقدمه آرامش است. شک، معبر خوب و لازمی است هر چند منزل و توقفگاه نامناسبی است. اسلام که این همه دعوت به تفکر و ایقان می کند، به طور ضمنی می فهماند که حالت اولیه بشر، جهل و شک و تردید است و با تفکر و اندیشه صحیح باید به سر منزل ایقان و اطمینان برسد.
یکی از حکما می گوید: فایده گفتار ما را همین بس که تو را به شک و تردید می اندازد تا در جستجوی تحقیق و ایقان برآیی. شک، نا آرامی است، اما هر آرامشی بر این نا آرامی ترجیح ندارد.
حیوان شک نمی کند، ولی آیا به مرحله ایمان و ایقان رسیده است؟! آن نوع آرامش، آرامش پائین شک است، بر خلاف آرامش اهل ایقان که بالای شک است.
اهل ایقان، از منزل شک و تردید گذشته اند تا به مقصد ایمان و ایقان رسیده اند. پس صرف اینکه عصر ما عصر شک است نباید دلیل بر انحطاط و انحراف زمانی ما تلقی شود. مسلما این نوع از شک، از آرامش های ساده لوحانه ای که بسیار دیده می شود پائین تر نیست.
آنچه می تواند مایه تأسف باشد این است که شک یک فرد، او را به سوی تحقیق نراند و یا شکوک اجتماعی، افرادی را بر نینگیزد که پاسخگوی نیازهای اجتماع در این زمینه بوده باشند.