بررسی مکاتب اخلاقی

در میان کارهای انسان یک سلسله کارها دارای ارزش و قیمت میباشد، آن هم نوعی ارزش که با ارزشهای مادی متفاوت است. اکنون این سوال پیش می آید که توجیه این ارزشها چگونه است؟ یعنی با چه فلسفه ای، با چه مکتبی می توانیم این ارزشها و قیمتها را برای کارهای اخلاقی بشر توجیه کنیم؟ به عبارت دیگر کدام مکتب می تواند ارزش اخلاقی کار بشر را تفسیر و توجیه و تأیید کند؟ آیا همه مکتبها قادرند این گونه کارها را توجیه کنند؟ خود مکتب قادر است؟ همه مکتبها قادر نیستند. بعضی از آنها قادر به توجیه ارزش های اخلاقی هستند بعضی قادر به توجیه نیستند. بعضی از مکتبهایی که قادر به توجیه نیستند صراحت دارند؛ به روی خودشان می آورند، خجالت هم نمی کشند، انکار می کنند و می گویند: اصلا «اخلاق» حرف مفت است، کار اخلاقی انجام دادن از ساده دلی است، آدم عاقل دنبال کار اخلاقی نمی رود، دنبال خوشی و لذت می رود. جز سود و لذت هیچ چیز دیگری در عالم منطقی نیست.
باز خوب است، بالاخره می گوید: من مکتبی دارم که نتیجه اش همین است. ولی پاره ای از مکتبها جهان بینی، فلسفه و اساس فکرشان همین نتیجه را می دهد یعنی به همین جا می رسد اما به روی خودشان نمی آورند بلکه برعکس می گویند: ما هم برای ارزشهای اخلاقی احترام قائل هستیم و برای انسانیت ارزش قائلیم. ولی با کدام مکتب؟