دشواری طی صراط

صراطی که نمازگزار از خداوند مسئلت می کند همان سیره توحیدی ناب انبیاست، تا آن را بشناسد و آن را اسوه ی خود قرار داده بدان عمل کند.
پیرو پیامبر واقعا باید دوست ایمان و خدا باشد. اگر ایمان را به عنوان تکلیف و تحمیل شناخت، این راه را به پایان نخواهد برد، چون مقاطع زیادی از این راه عقبات کؤود است، شیطان هم در متن این راه کمین کرده تا مانع سالکین به سوی خدا باشد: «لأقعدن لهم صراطک المستقیم؛ من هم براى [فريفتن] آنان حتما بر سر راه راست تو خواهم نشست.» (اعراف/ 16) زیرا دو طرف این صراط چاه ویل و جهنم است، چنانکه زیر آن نیز دوزخ افروخته است، شیطان هم مترصد سقوط انسان است بنابراین طی این راه بی مرکب محبت خدا و زاد پرهیزکاری، ممکن نیست.
امیرالمؤمنین (ع) درباره دشواری طی صراط فرمود: «آه من قلة الزاد وطول الطریق وبعد السفر» لازم است توجه شود که گرچه مقصود سالک، یعنی خدای سبحان، نزدیک است اما راه، دور است و سالک از مقصود دور. خدا ادعای شیطان را که گفت: «لأقعدن لهم...» امضا کرده فرمود: راست گفتی تو در صراط مستقیم کمین کرده ای نه در جای دیگر، ولی خدا هم در کمین سالکین راستین است تا هم دست آنان را بگیرد و هم پای تبهکاران را کوتاه و آنها را زمین گیر کند. «إن ربک لبالمرصاد؛ زيرا پروردگار تو سخت در كمين است.» (فجر/ 14)
چون طی راه بدون مرکب محبت و توشه ی تقوا میسر نمی شود رهبران الهی فرمودند: این مرکب و زاد و توشه را تهیه کرده و همراه ما بیایید که ما امیر و قافله سالاریم، خود ما هم زاد داریم و هم توشه، قدم به قدم این راه گردنه صعب العبور است. شیاطین مسلح هم لحظه به لحظه برای ساقط کردن سالک، ایستاده اند، کسی که بخواهد بدون مرکب و زاد این راه را طی کند، فقط خود را فریب می دهد.