نامه رهبران، آموزش کتاب تکوین (در عقاید اسلامی)

این کتاب یکی از آثار و تألیفات میرزا احمد آشتیانی است که به زبان فارسی نگاشته شده است. این کتاب مشتمل بر مباحث و مطالبی در فلسفه و اصول و عقاید است.

معرفی اجمالی نویسنده:
میرزا احمد آشتیانی فقیه و فیلسوف شیعی امامی، چهارمین و کوچک ترین فرزند میرزا حسن مجتهد آشتیانی، فقیه سرشناس روزگار ناصرالدین شاه و مظفرالدین ‎شاه قاجار، به سال 1300 هجری قمری در تهران دیده به جهان گشود و پس از پایان تحصیل مقدمات عربی و ادبیات فارسی، به خواندن سطوح فقه و اصول در خدمت پدر خود پرداخت و بعد از درگذشت وی (1319 ق/ 1901 م)، تحصیلات خویش را نزد علمای دیگر مانند سیدمحمد یزدی، میرزاهاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و... دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. در 1340 قمری رهسپار نجف اشرف گشت و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون علامه نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت. در 1350 قمری به ایران برگشت و بقیه عمر را در تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وی هنگام وفات متصدی مدرسه علمیه مروی، بزرگترین حوزه علمیه تهران، بود. میرزا احمد افزون بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانش های قدیم و دانش های ریاضی نیز دستی داشت. خط را بسیار زیبا می‎نوشت و با تخلص «واله» شعر می‎سرود. وی عارفی خلیق، متواضع، سلیم ‎النفس، متعبد و مثل اعلای پارسایی بود. میرزا احمد از 5 تن از مراجع زمان گواهی اجتهاد داشت. ثمره ازدواج ایشان دو پسر و چهار دختر بود. آیت الله آشتیانی روز سه شنبه سوم تیر ماه 1354/ چهاردهم جمادی الثانی 1359 هـ.ق در 95 سالگی پس از حدود 80 سال تعلیم و تعلم و تربیت انسان ها و خدمت به اسلام و مسلمانان چشم از جهان فرو بست. ایشان در مقبره خانوادگی ایشان در صحن حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شده اند.

ساختاربندی کتاب:
این اثر شامل دو کتاب است که هر کتاب شامل چندین مقصد به شرح زیر است:
کتاب اول: شناخت حقیقت موجود و صفات آن
- مقدمه: اقسام علوم: علوم طبیعی و علوم ماوراء طبیعی- موضوع علوم و علم الهی
- مقصد اول: وجود و ماهیت- اصالت وجود و اعتباریت ماهیت- دلایل نقلی در اصالت وجود
- مقصد دوم: مباحث وجود شامل 11 مبحث
- مقصد سوم: مباحث ماهیت: مبحث اول: مراد از ماهیت و اقسام آن- مبحث دوم: اقسام وحدت
- خاتمه: ربط حادث به قدیم
کتاب دوم: الهیات
- مقدمه: اقسام مردم در شناختن حقایق
- مقصد اول: شناخت خدا: مطلب اول: راه های اثبات صانع (شامل 10 راه)- مطلب دوم: خواص واجب الوجود (شامل 5 خاصه)- مطلب سوم: در کمالات الهیه و وجه اتحاد آنها (شامل 3 لمعه)
- مقصد دوم: اثبات نبوت مطلقه: مقام اول: اثبات اصل نبوت- مقام دوم: در نبوت حضرت محمد بن عبدالله (ص)
- مقصد سوم: امامت: مطلب اول: امامت مطلقه- مطلب دوم: تحقیق طریق تشخیص امام
- مقصد چهارم: در معاد: برهانی بر بقاء عموم نفوس مدرکه- حال ارواح در قیامت صغری و برزخ- اقوال راجع به قیامت کبری
احمد بن محمد حسن آشتیانی در مقام بیان راه رشد و نیل به سعادت ابدی این کتاب را نگاشته است و در آن از اقسام علوم و علم الهی و وجود و ماهیت و شناخت خدا و نبوت و امامت و و معاد سخن به میان آورده است.