این کتاب یکی از آثار و تألیفات علامه ملا محمد باقر مجلسی است که به زبان فارسی می باشد. این اثر در بیان محاسن آداب و شایست و ناشایست در روایات و احادیث ائمه معصومین (ع) از دیدگان فقه شیعه می باشد که بر وجه اختصار تحریر شده است.
معرفی اجمالی نویسنده:
علامه ملامحمد باقر مجلسی در دارالسلطنه اصفهان متولد شد. تولد ایشان در خانواده علم و فضیلت و در عصر مرجعیت میرداماد فقیه و فیلسوف نامی اتفاق افتاد. علامه مجلسی در اواسط نیمه دوم سده یازدهم هجری و ده سال اول سده دوازدهم مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی شیعه امامی، و شیخ الاسلام اصفهان و سرآمد علمای آن شهر عالم پرور بوده است. علامه سومین پسر ملامحمد تقی مجلسی است که او نیز از مفاخر علمای شیعه است و در اواخر حکومت صفویه با پشت کار فوق العاده و حوصله پر توانش توفیق یافت از راه تألیف و تصنیف کتابها و تدریس علوم و فنون اسلامی و تعلیم و تربیت شاگردان بسیار و اداره امور دینی شیعیان عصر خویش، آن چنان خدمت مثبت و سازنده ای به مردم مسلمان و شیعه ایران کند که هیچ مرجع روحانی دیگری چنین توفیقی نیافته است.
بیشتر تحصیلات او در علوم دینی در خدمت پدر بزرگوارش بود و از دیگر استادان او می توان به ملامحمد صالح مازندرانی که شوهر خواهرش بود، ملا حسنعلی شوشتری، میرزا رفیع الدین طباطبائی نائینی، شیخ عبدالله بن شیخ جابر عاملی، ملامحسن فیض کاشانی، سید میرزای جزائری و... اشاره کرد و از شاگردان علامه مجلسی می توان به سید نعمت الله جزایری، میر محمد صلح خاتون آبادی، حاج محمد اردبیل، میر محمدحسین خاتون آبادی، ملامحمد مجلسی (پسر عموی علامه) و... اشاره کرد. علامه مجلسی دو همسر داشته است که از همسر اول صاحب یک پسر و دو دختر شد و از همسر دوم خود صاحب یک پسر و یک دختر شد. گفته شده که علامه همسر سومی هم داشته که از آن صاحب دو پسر و دو دختر شد. علامه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هـ.ق در اصفهان شهر خود به جهان باقی شتافت. ایشان را در کنار مسجد جامع، پایگاهش و نزدیک خانه اش، جنب پدر علامه اش ملا محمد تقی مجلسی مدفون کردند. آرامگاه او در کنار مسجد جامع اصفهان واقع است.
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 14 باب و هر یک از ابواب مشتمل بر دوازده فصل به شرح زیر است:
1. باب اول: در آداب پوشیدن لباس
2. باب دوم: در آداب حلی و زیور پوشیدن و سرمه کشیدن و در آینه نظر کردن و خضاب کردن
3. باب سوم: در آداب خوردن و آشامیدن
4. باب چهارم: در فضیلت تزویج و آداب مجامعت و معاشرت زنان و کیفیت تربیت فرزندان و معاشرت ایشان
5. باب پنجم: در آداب مسواک کردن و ناخن و شارب گرفتن و سر تراشیدن و شانه کردن و امثال این ها
6. باب ششم: در آداب بوی خوش استعمال کردن و گل خوش بوییدن و روغن مالیدن
7. باب هفتم: در آداب حمام رفتن و دارو کشیدن و امثال آن
8. باب هشتم: در آداب خواب رفتن و بیدار شدن و بیت الخلا رفتن
9. باب نهم: در آداب حجامت و تنقیه و ذکر بعضی از ادعیه و احراز خواص بعضی از ادویه و معالجه بعضی از امراض
10. باب دهم: در آداب معاشرت مومنان و حقوق و اصناف ایشان
11. باب یازدهم: در آداب مجالس و سلام و عطسه و مصاحفه و معافقه و امثال اینها
12. باب دوازدهم: در آداب داخل شدن و بیرون رفتن
13. باب سیزدهم: در آداب سوار شدن و راه رفتن و بازار رفتن و تجارت و زراعت نمودن و چهارپایان را نگاه داشتن
14. باب چهاردهم: در آداب سفر کردن
خاتمه در بیان بعضی از فواید متفرقه
کتاب حلیة المتقین علامه محمدباقر مجلسی آداب فقه تشیع زندگینامه کتب اخلاقی