روان ناخودآگاه از نظر یونگ

فروید شاگردی دارد به نام یونگ. او به روان ناخود آگاه معتقد است (1) ولی آن توجیهی را که جناب فروید کرده است که تمام عناصر روان ناخود آگاه را عناصر رانده شده از روان خود آگاه بالاخص عناصر جنسی تشکیل می دهد قبول ندارد.
یونگ می گوید قسمت هایی از روان ناخود آگاه ما فطری است و پایه انسانیت انسان را تشکیل می دهد، یعنی احساس اخلاقی، احساس عبادت و پرستش، احساس علم دوستی و حقیقت خواهی و زیبایی دوستی و (به طور کلی) همه احساس های انسانی انسان، ارکانی در فطرت و سرشت او هستند و در روان ناخود آگاه انسان وجود دارند. ولی این عناصر روان ناخود آگاه، قبل از آن که از روان خود آگاه ما چیزی رانده شود وجود داشته اند.
پس روان ناخود آگاه ما از دو قسمت تشکیل می شود، قسمت عناصر اساسی فطری خدادادی متعالی انسانی - که اینها باید باشد و پرورش داده شود - و قسمت عناصر رانده شده از روان خود آگاه انسان.
ولی امروز در اصل این مطلب که انسان دارای دو روان است، روان خود آگاه و روان ناخود آگاه و اینکه روان ناخود آگاه، حاکم و مسخر روان خود آگاه است و نیز حوزه بسیار عظیم تری است، (2) شک و تردیدی نیست.
پاورقی:
(1) امروز در این که انسان دارای یک شعور مخفی و یک روان ناخود آگاه است بحثی نیست.
(2) اگر بگوئیم روان خود آگاه به اندازه یک دریاچه است، روان ناخود آگاه به اندازه یک اقیانوس بزرگ است.