تنوع برگ ها و میوه ها

اگر ماشینی به طور خودکار به کار خود ادامه دهد و مغز متفکری در آن تصرف نکند، محصول آن کارخانه یکجور خواهد بود و بس. اتومبیلی اگر به راه افتد و راننده ای نداشته باشد جز به یک سو، نخواهد رفت. مگر نشیب و فراز زمین سیر او را تغییر دهد. از گوناگون بودن محصولات کارخانه تشخیص می دهیم که مغزی متفکر آن را اداره می کند. از اختلاف سیر اتومبیل و پیچش به این سو و آن سو، تندی و کندی آن را تشخیص می دهیم که اتومبیل تحت فرمان راننده ای عاقل قرار دارد. اکنون به کارخانه خلقت و محصولات آن نظری می افکنیم و نمونه ای بسیار بسیار کوچک را که بیشتر با انسان ارتباط دارد، در نظر می آوریم. به گیاهان می نگریم که برگ های سبزی دارند، ولی برگهای آنها هیچ کدام به یک شکل نیستند. برگ هر گیاهی شکلی مخصوص دارد. سبزی برگ ها یک جور نیستند، اگر برگ این درخت را نزد برگ آن درخت بگذاریم می بینیم در سبزی با هم اختلاف دارند. عدد انواع میوه جات در عالم، مشکل است بشمار آید. اقسام گلها در جهان آن قدر بسیار است که به طور عادی در حساب نمی آید. از یک میوه، چندین جور موجود است. می گویند در هند سیصد قسم انبه می باشد.
یکی از مهندسین کشاورزی می گفت: در باغ کشاورزی پاریس، بیش از پنج هزار قسم انگور موجود است و آنها را با شماره معرفی می کنند مثلا می گویند: انگور شماره 1752. آیا کسی می تواند انواع یک سیب را بشمارد؟ هر میوه ای که روی آن انگشت بگذارید، نیز چنین است. آیا این تنوع محصولات و گوناگون بودن فرآورده های کارخانه خلقت، نشانه آن نیست که اراده ای متفکر، این کارخانه عظیم و پهناور را اداره می کند؟ و هزاران سال است که این روش برقرار است؟ نه خستگی بر آن عارض شده و نه اشتباهی در کار آن رخ داده است. این اراده از آن کیست؟ از آن او...