معنای اعتماد به نفس از نظر اسلام

اعتماد به نفسی که اسلام در انسان بیدار می کند این است که امید انسان را از هر چه غیر عمل خودش است، از بین می برد و به هر چه انسان بخواهد امید ببندد از راه عمل خودش باید امید ببندد و همین طور پیوند انسان با هر چیز و هر کس از راه عمل است.
شما نمی توانید با پیامبر اکرم (ص) مرتبط باشید، جز از راه عمل. نمی توانید با علی بن ابیطالب (ع) مرتبط باشید جز از راه عمل. نمی توانید با حضرت فاطمه زهرا (س) مرتبط باشید جز از راه عمل. یعنی اسلام برای پیوند و ارتباط با پیامبر و اهل بیتش همه راهها جز راه عمل را بسته است.
در یک حدیث آمده است: پیغمبر اکرم در یکی از مسافرتهایی که با اصحابشان می رفتند (نقل نشده که در کدام مسافرت بوده است) موقع ظهر که شد دستور دادند قافله پائین بیایند. هر کسی از مرکب خودش پائین آمد. رسول خدا هم پائین آمدند و جهتی را گرفتند و به آن سو می رفتند. اصحاب فکر کردند که لابد حضرت برای قضاء حاجت به آن سو می روند، همه اصحاب پیاده شدند و بعد دیدند که حضرت پس از آنکه مقداری از شتر خودشان دور شده بودند، برگشتند. اصحاب خیال کردند که حضرت این محل را مناسب فرود آمدن تشخیص نداده اند و آمده اند دستور دهند که برویم در جای دیگر پائین بیائیم.
حضرت در حالی که برمی گشتند به طرف مرکب خودشان، با احدی حرف نمی زدند. آمدند تا به مرکب خودشان رسیدند. اصحاب دیدند که حضرت دست بردند در خورجین و توبره ای که بر شترشان بود و عقال، یعنی زانوبند شتر را بیرون آوردند و با آن زانوهای شترشان را بستند و بعد دوباره به راه قبلی خودشان رفتند اصحاب فهمیدند که این راه دور را حضرت برگشتند که زانوبند شتر را ببندند کار به این کوچکی!
عرض کردند: یا رسول الله اگر شما برای چنین کاری برگشتید چرا به ما فرمان ندادید؟! این اصحابی که فدائی هستند و اگر پیغمبر بگوید در دریا یا در آتش بروید فورا می روند، اینها که جلوی شمشیرها می روند و افتخارشان این است که فرمان رسول خدا را اجرا کنند، عرض کردند یا رسول الله چرا از دور فرمان ندادید که ما اینکار را بکنیم؟
حضرت فرمودند: «لا یستعن احدکم من غیره و لو بقضمة من سواک؛ هرگز از دیگران در کارها کمک نجوئید ولو برای یک امر کوچکی باشد، ولو برای اینکه یک مسواک از دیگران بخواهید». یعنی کار خودتان را تا آن حدی که برای شما ممکن است و خودتان می توانید انجام دهید، از دیگری نخواهید که برایتان انجام دهد. به طور کلی یکی از اصول تعلیمات اسلامی که تفکر اسلامی را زنده می کند، عمل و اتکاء به عمل است.