انواع دلالت

در منطق می گویند که ما سه نوع دلالت داریم:

1- دلالت قراردادی
2- دلالت طبیعی
3- دلالت عقلی

دلالت قراردادی یعنی آنکه چیزی را نشانه چیزی قرار بدهند به طوریکه اگر قرارداد خلافش می بود برخلاف دلالت می کرد. مثل دلالت الفاظ بر معانی؛ «نان» به حسب قرارداد، اسم این موجود خوردنی است و آب اسم آن آشامیدنی. در حالی که اگر عکس قرار داده بودند؛ یعنی آب را به جای نان و نان را به جای آب وضع نموده بودند، همانطور دلالت می کرد و هیچ اشکالی به وجود نمی آمد. یعنی بین لفظ آب و آن مایع و بین نان و آن ماده خوردنی هیچ گونه رابطه ذاتی نیست. و نیز مثل دلالت علائم راهنمائی. مثلا دلالت فلش سبز بر عبور آزاد یک دلالت قراردادی است و اگر آن را علامت ایست نهاده بودند همانطور دلالت می کرد.

دلالت طبیعی یعنی دلالت تجربی مثل دلالت سرفه بر درد سینه و یا حرکت سریع نبض بر تب. اینها علائم طبیعی و تجربی است یعنی علائمی است که در اثر تجربه بدست آمده است.
دلالت عقلی یعنی دلالت های استدلالی مثل دلالت معلول بر علت. وقتی عقل حدوث چیزی را می بیند، با توجه به اینکه پیدایش چیزی را بدون علت محال می داند بلافاصله پی به علت آن می برد و این موضوع هیچ احتیاجی به قرارداد و یا تجربه ندارد.