امیر احمدبن اسد سامانی

امیر احمد سامانی، سرسلسله سامانیان و پادشاه و امیر فرغانه و سمرقند. پدرش اسدبن سامان خدان بود که 4 پسر داشت که امیراحمد یکی از آنها بود. امیراحمد اهل علم بود و مردی پاک دامن، عادل، و کاردان. از زندگی احمد، اطلاع زیادی در دست نیست ولی به گفته مورخین، مأمون خلیفه عباسی در زمان حکومتش، احمد و برادران دیگرش که پسران اسد بود، همگی را خیلی احترام می گذاشت و دستور داد به امیر خراسان که به هر کدام از این پسران، احترام و ارادت خاص بگذارد، امیر خراسان، احمد را به حکومت فرغانه منصوب کرد.
او با برادران دیگرش در دوره حکومت طاهربن حسین و جانشینانش (طاهریان) در منصب خود باقی بودند ولی بعد از مرگ طاهر، فرغانه از تصرف احمد، درآمد و به دست پسر طاهر افتاد. مجددا نماینده خراسان، فرغانه را به احمد برگرداند و زمانی که نوح بن اسد، برادر احمد از دنیا رفت، سمرقند که در حکومتش بود به قلمرو سرزمین تحت سیطره احمد اضافه شد. او بعدا پسر خود (نصر) را حاکم سمرقند کرد. احمدبن اسد سامانی در شوال سال 250 هـ ق در فرغانه و به روایتی در سمرقند درگذشت. او از افرادی چون سفیان بن عینیه و اسماعیل بن علیه روایت حدیث می کرد و دو پسرش اسماعیل و اسحاق از او روایت می کردند. احمد 6 پسر داشت که مشهورتر از همه اسماعیل مؤسس واقعی دولت سامانیان است.