ایرج میرزا

جلال الممالک ایرج میرزا، فرزند صدرالشعرا غلامحسین میرزا (زاده ۱۲۹۱هـ ق/ ۱۸۷۴ م درگذشت ۱۳۴۳ هـ ق /۱۹۲۴م) شاعر ایرانی و نواده فتحعلی شاه قاجار بود و در فارسی و عربی و فرانسوی مهارت داشت و روسی و ترکی نیز می دانست و خط را خوب می نوشت. تحصیلاتش در مدرسه دارالفنون تبریز صورت گرفت و در نوزده سالگی هنگام ولیعهدی مظفر الدین میرزای قاجار لقب صدرالشعرا یافت لیکن بزودی از شاعری دربار کناره گرفت و به خدمات دولتی مختلفی پرداخت که از میان آنان خدمت در وزارت فرهنگ (معارف آن زمان) از همه پر ارزش تر بود. شعر ایرج ساده و روان و دربرگیرنده واژگان و گفتارهای عامیانه است. آگاهی او از ادبیات ملل گوناگون و تأثری که از محیط متغیر و انقلابی روزگار خود پذیرفته بود موجب شد که وی سبک قدیم را که در آن توانا بود رها کند و خود سبکی ویژه پدید آورد. در این سبک اندیشه های نو و مضامینی که گاه از ادبیات خارجی اقتباس شده و گاه مخلوق اندیشه شاعرست و نیز مسایل گوناگون اجتماعی و هزلیات و شوخی های نیش دار و ریش خندها و تمثیلاتی که شاعر از غالب آنها نتایج اجتماعی را در نظر دارد به زبانی بسیار ساده و گاه نزدیک به زبان مخاطب بیان شده است.

آثار
دیوان شعر
مثنوی های «زهره و منوچهر»
مثنوی «عارفنامه»
«ادبیات ایرج»
ترجمه "رومئو و ژولیت" و بسیاری مقالات دیگر.