تعابیر مختلف نور

در دعای "جوشن کبیر" این جملات آمده است: (یانورا قبل کل نور و یا نورا بعد کل  نور و یا نورا  لیس کمثله نور)، «ای نوری که قبل از هر نور بوده ای و ای نور که بعد از هر نور خواهی بود، و ای نوری که همانند تو نوری نیست».

الف: نور خدا

نور در مرتبه ی اول، همان ذات اقدس الله – جل جلاله – است و در رتبه ی دوم هر چه که ارتباط با آن ذات اقدس دارد و مشمول لطف و عنایت خاص اوست، از آن تعبیر به نور می شود، از آن جهت که در حد خود، روشن کننده ی حقایق عالیه ی هستی است.

ب: نور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم

در قرآن مجید از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم تعبیر به «سراج منیر» یعنی چراغ روشنی بخش شده است: «یا أیها النبی إنا أرسلناک شاهدا و مبشرا و نذیرا* و داعیا إلی الله بإدنه و سراجا منیرا» ( سوره احزاب /آیات 45- 46)، «ای پیامبر! ما تو را فرستادیم که شاهد بر اعمال آدمیان و بشارت دهنده ی نیکوکاران و بیم دهنده ی بدکاران و دعوت کننده به سوی خدا به اذن خدا و چراغی روشنگر باشی». «قد جاء کم  من  الله نور و کتاب مبین»، ( سوره مائده / آیه 15)، «.... به سوی شما از جانب خدا نوری با کتاب مبین آمده است». نور، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و کتاب مبین، قرآن است.

ج: نور قرآن

از قرآن نیز تعبیر به نور شده: «..... و اتبعوا النور الذی انزل معه.....»، (سوره اعراف/ آیه 157)، «..... رستگاران، کسانی هستند که پیروی می کنند از نوری که همراه نبی نازل شده است....». «فامنوا بالله و رسوله و النور الذی أنزلنا» ( سوره تغابن/ آیه 7)، «پس ایمان بیاورید به خدا  و رسولش و به نوری که نازل کرده ایم...».

د: نور ایمان

ایمان نیز نور است. «أو من کان میتا فأحییناه و جعلنا له یمشی به فی الناس...» ( سوره انعام/ آیه 122)، «آیا کسی که مرده بود و ما او را زنده کردیم و نوری برای او قرار دادیم که با آن در میان مردم راه می رود ]آیا او با کسی که فاقد نور و حیات ایمان است، برابر است[...

هـ. نور امامان معصوم علیهم السلام

امامان معصوم علیهم السلام نیز نورند. از حضرت امام باقر علیه السلام ذیل آیه ای که خواندام (فآمنوا بالله و رسوله و النور الذی أ نزلنا....» نقل شده «النور و الله الأئمه من آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم ألی یوم القیامه و هم و الله نور الله الذی أنزل)، «نور، به خدا قسم نور امامان از آل محمد علیهم السلام تا روز قیامت و به خدا قسم آنها هستند نور خدا که نازل کرده است». البته نور نازل شده ی امامان مناقاتی با نور نازل شده ی قرآن ندارد که هر دو نشأت گرفته از مقام ربو بیت الله و فرود آمده ای از جانب او هستند. در زیارت جامعه کبیره می خوانیم: «خلقکم الله أنوارا فجعلکم بعرشه محد قین»، «خدا شما امامان را نورهایی آفرید و محیط بر عرش خود قرار داد.»