مفهوم رحمت بودن اهل بیت (ع) در زیارت جامعه

در زیارت جامعه کبیره خطاب به ائمه معصومین (ع) می گوییم معدن الــرحمه، یعنی سلام بر شما... که معدن رحمت هستید. معدن یعنی محل تولید اشیاء، با مخزن فرق دارد. مخزن  یعنی محل نگهداری اشیای گرانبها.

معنای رحمت

خدا می فرماید: «... و رحمتی وسعت کل شیء....» ( سوره اعراف/ آیه 156)، «رحمت من همه چیز را فرا گرفته است».

پس معلوم می شود که هرچه در عالم هست، تمام مخلوقات و موجودات، در پوشش رحمت خدا قرار گرفته اند و همه ی کائنات تجلی گاه رحمت خدا هستند و اساسا ایجاد کردن و وجود دادن به چیزی، خودش رحمت است. وجود و حیات، علم و قدرت، تمام جمال ها و کمال ها، از هر قبیل که هست، عموما مصادیق رحمت خدا هستند. حتی در واقع، انتقال دادن موجودی از مرتبه ی نقص به کمال است، رحمت است.

ائمه معصومین علیهم السلام معادن رحمت خدا

ائمه معصومین علیهم السلام معدن این رحمت هستند یعنی، پیدایش این همه موجودات در عالم هستی، اعم از جماد و نبات و حیوان و انسان و جن و ملک، از اجسام و ارواح و.... و هر چه کلمه ی شیء، یعنی چیز، بر آن منطبق است، منشأ و منبعش وجود اقدس امام علیه السلام است. این قرآن است که وجود مبارک رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را رحمة للعالمین معرفی فرموده است: «و ما أرسلناک إلا رحمة للعالمین»، ( سوره انبیاء / آیه 107)، یعنی تمام جهانیان و هر چه هست ، تکوینا در سایه ی وجود اقدس آن حضرت قرار گرفته اند و ریزه خوار خوان نعمت او هستند. همان رحمتی که وسعت کل شیء است. طبعا تمام انوار مقدسی که با آن جناب اتحاد نوری دارند و در رأسشان علی علیه السلام- که به نص صریح قرآن نفس نبی حساب شده است- قرار گرفته است، معادن رحمت خدا خواهند بود.

رحمت خدا صد قسمت است

در حدیث آمده است: خدا صد رحمت دارد؛ یک صدم آن را فعلا در عالم پخش کرده و این همه رحمت که در میان موجودات عالم برقرار است، از قبیل محبت مادران به فرزندان و دیگر روابط مهرآمیزی که سایر موجودات با هم دارند و... همه انشعاب از همان یک صدم رحمت است و نود و نه جزء باقی، ذخیره برای روز قیامت است و آن روز، خدا این یک صدم را هم به آن نود و نه جزء اضافه خواهد کرد و صد در صد رحمت خود را شامل حال اهل محشر خواهد کرد تا آنجا که شیطان نیز طمع شمول رحمت می کند که شاید پر این رحمت او را هم بگیرد.

از حضرت امام صادق علیه السلام منقول است: «......إن الله خلقنا فأحسن خلقنا و صورنا فأحسن صور نا.....)، «خدا ما را خلق کرده و خلقت زیبایی به ما داده است و ما را تصویر کرده و صورتی زیبا به ما داده است ]آن هم زیبا از همه جهت و در همه ی ابعاد از ظاهر و باطن[»،

«...... و جعلنا عینه فی عباده....)، «ما را چشم بینای خود قرار داده و در میان مخلوقاتش»،

«... و یده المبسوطه علی عباده بالـــرأفه و الـــرحمه....)، «و ما را دست رحمت خود بر سر بندگانش قرار داده است، آن هم دست گسترده و باز ]دستی که در عالم کار می کند[».

«....بنا أثمرت الأشجار و أینعت الثمار و جرت الأنهار.....»، «به سبب ما اهل بیت است که درخت ها میوه می دهند، میوه ها می رسند و نهرها جاری می شوند».

«و لو لا ذلک لم یعبد الله)، «اگر این چنین نبود، خدا نه شناخته نه عبادت می شد». رحماتشان در همه ی جهات ظهور می کند.