آثار و نتایج دین مصریان قدیم

از قرم چهارم قبل از میلاد آیین ایزیس امید زندگی پس از مرگ را برقرار ساخت و سپس این عقیده در یونان و روم منتشر شد. اوزیریس و سراپیس موهبت ایزیس را تقسیم کردند. سراپیس با ژوپیتر همسان گردید و خدای کسانی شد که به واحدپرستی تمایل داشتند. در ابتدای قرن اول میلادی مراسم مصری بیش از پیش وضع همگانی به خود گرفت و یک جنبش زنده عرفانی به وجود آورد.

دیدگاه مولفین لاتین
مولفین لاتین می نویسند: روحانیون ایزیس موی صورت و فرق سر را می تراشیدند و لباس کتان مانند پرده در بر می کردند و به وسیله زنگوله زنگ می زدند و مومنین را برای انجام مراسم در مقابل صورت دعوت می کردند. نمونه ای از این مراسم را می توان در ادیان روم و ایتالیای لاتین به دست آورد. در سال 1798 در پاریس کتابی منتشر شد و میرابو آن را تحت عنوان «نوحه تیبول» ترجمه کرد. در این کتاب می نویسد: معبد ایزیس در لوتس (Lutece) پاریس فعلی در قریه ایسی (Issy) وجود داشت و یک خلیفه مسیحی در قرن شانزدهم میلادی یک مجسمه رب النوع (Deesse) را ویران کرد.

تأثیر اصول تعلیمات اخلاقی و دینی مصریان باستان بر عقاید یهودیان
محتویات کتاب مردگان به خوبی نشان می دهد که اصول تعلیمات اخلاقی عالم متمدن جدید تازگی ندارد و آن چه سزاوار یک زندگانی صحیح مشروع انسانی است، در هزاران سال پیش با تلقین روحانیون و خردمندان مصری، بر الواح سنگی در دل کوه حک نموده اند و به طوری که دانشمندان عصر تحقیق کرده اند قسمت مهمی از دستورهای اخلاقی و دینی موسی آن چنان که در تورات آمده از این نوشته ها سرچشمه می گیرد که بنی اسرائیل در مدت اقامت در مصر آنها را فراگرفته و رد مراجعت از مصر تحت قیادت موسی که شاید در حدود قرن چهاردهم قبل از میلاد اتفاق افتاده باشد آن تعالیم و عقاید را با خود بردند و در ارض اقدس و در کتب مقدس انتشار دادند. اقوام یهود ختنه کردن و عادت دادن مردم به استعمال فراوان مسهل از راه تنقیه و روزه گرفتن و استعمال داروهای قی آور و سایر وسایل بهداشتی مصریان را فرا گرفتند. و در میان خود و سایر ملل رواج دادند.

دیدگاه کرگ لینگر
کرگ لینگر در کتاب خود موسوم به: «مطالعات درباره اساس و توسعه زندگی مذهبی» می نویسد: احکام دهگانه ای که موسی به بنی اسرائیل تعلیم داد همان افکار و عقاید مصریان قدیم است. این عقاید مخصوصا عقیده به معاد سپس توسط کتب یونانی و مجوس به عالم مسیحیت رسید. امید به زندگی جاودانی پس از مرگ با عرفان عالی که در برداشت مراسم اوزیریس و ایزیس را از ابتدای امپراطوری تا سرحد جهان روم انتشار داد.

خدمات دین مصریان قدیم به عالم انسانی
دین مصریان قدیم خدمات بزرگی به عالم انسانی کرد و موجب پیدایش و ترویج افکار و علوم و فنون گردید. مثلا اولین کشوری که تقویم به کار برد مصر فراعنه بود. این تقویم بر اساس گردش آفتاب قرار داشت و بر طبق آمد و رفت فصول تنظیم شده بود و با روزهای بیست و چهار ساعت و هفته های هفت روز مورد استفاده قرار گرفت. این تقویم را ژول سزار با مختصر تغییری به جهان روم تحمیل کرد. در قرآن شانزدهم پاب گرگوآر سیزدهم در آن اصلاحاتی به عمل آورد آن را همگانی ساخت.

تقویم دری اوتون و واندیه
دری اوتون و واندیه: تاریخ پیدایش این تقویم را در پنجمین هزاره قبل از میلاد می دانند و آن را به ستاره شناسان ناحیه بزرگ مذهبی هلیوپولیس مربوط می سازند.

نقش اهرام در پیدایش و توسه علم هندسه
مقررات مذهبی ساختمان اهرام را الزام کرد و موجب پیدایش و توسه علم هندسه گردید. مصر قدیم در طرز ساختمان حتی حک مقابر در کوهستان و نظایر آن در معماری هخامنشی تاثیر کرد. علامت دو پر عقاب در کشور ایران با تصویر شبیه به انسان در وسط آن که گویا تصویر اهورامزدا است و در حجاری های تخت جمشید و غیره هست و در این زمان آن را فروهر می نامند و بعضی آن را مانند اشعار ایران قدیم گرفته اند تقلید و اقتباس از نقوش مشابه مصری است که بر فراز طاق های اغلب ابنیه بزرگ معابد فراعنه با تصاویر مختلف منقوش است.

امید به زندگی پس از مرگ
امید به زندگی پس از مرگ در مدت ده قرن در مصر موجب آرامش و تسکین درد و پریشانی مردم گردید و سپس با آیین ایزیس و اوزیریس و سراپیس در خارج از مصر منتشر گردید.

نقش نظریه اعتراف از مردگان در رشد مبانی عالی اخلاقی
نظریه اعتراف که از مردگان خواسته می شد مبانی عالی اخلاقی ایجاد کرد. نظریه واحدپرستی اخناتون، فکر مساوات را در تمام موجودات در مقابل «خورشید خدا» پدید آورد و موجب لذت از زندگی و عشق مخلوقات و ترویج آزادی گردید.