این کتاب ترجمه جلد اول از کتاب الدمعة الساکبه فی احوال النبی و العترة الطاهرة از محمد باقر بهبهانی است که در شرح حال و زندگانی چهارده معصوم (ع) می باشد در هشت جلد. (مجلدهای دیگر کتاب در دست تحقیق است.)
معرفی اجمالی نویسنده
علامه محمد باقر بن محمد اکمل وحید بهبهانی، در حدود 1118 ق در اصفهان به فاصلۀ چند سال پس از درگذشت علامه مجلسی به دنیا آمد. پدر ارجمندش محمد اکمل از نوادگان شیخ مفید بود و در شمار مجتهدان شهر جای داشت و مادر پرهیزگارش از نوادگان ملا صالح مازندرانی (داماد علامه محمدتقی مجلسی) شمرده می شد.
هنگامی که محمد اکمل دار فانی را وداع گفت، محمد باقر با توجه به شرایط دشواری که با سقوط پایتخت صفویان و پیروزی افغانها به وجود آمد، بار سفر بست و در حدود 1135 ق رهسپار نجف شد. در آنجا از محضر پرفیض دانشوران برجسته ای چون حضرت سید محمد طباطبایی بروجردی و حضرت سید صدرالدین قمی بهره برد و اندوخته های علمیش را کمال بخشید.
مرجع گرانپایه، شاگردان بزرگی چون: علامه بحرالعلوم، میرزا محمدمهدی شهرستانی، سید علی طباطبایی، شیخ جعفر کاشف الغطا، ملا مهدی نراقی و بسیاری دیگر را پرورش دادند که همگی در شمار اختران همیشه فروزان آسمان فقه شیعه جای گرفتند.
علامه، گنجینه ای با بیش از هفتاد عنوان کتاب و رساله را به وجود آورد که برخی از آنها عبارتند از: شرح مفاتیح الفقه ملامحسن فیض کاشانی در 8 جلد - فوائد حائریه - حاشیه بر مدارک- رساله ای در جبر و اختیار- فوائد الرجالیه- رساله ای در اصل برائت- التعلیقه البهبهانیه- التحفه الحسینیه- اصول الاسلام و الایمان- الاستصحاب- التقیه- الاجتهاد و الاخبار- ابطال القیاس- اصاله الصحه فی المعاملات و عدمها و...
سرانجام علامه بزرگوار در سال 1205 ق بر اثر بیماری، به دیار باقی شتافت و دوستداران ایشان پیکر پاکش را تا حریم مقدس سالار آزادگان همراهی کردند و در رواق شرقی آن آستان نورنشان، کنار آرامگاه شهیدان به خاک سپردند.
ساختار بندی کتاب:
1. فصل اول: مجلس اول در خلقت، حمل، کیفیت ولادت و ایام کودکی آن حضرت، مجلس دوم در وجه تسمیه، کنیه، لقب، ذکر احوال بعضی از ملائکه که به برکت آن حضرت نجات یافته و خوشبخت شدند.
2. فصل دوم: مجلس اول در ذکر بعضی از فضائل آن حضرت- مجلس دوم در بیان دلائل امامت و خلافت امام حسین (ع).
3. فصل سوم: مجلس اول در بیان جملاتی از معجزات آن حضرت قبل از شهادتشان.
4. فصل چهارم: مجلس اول در مکارم اخلاق، زهد، عبادت، شجاعت آن حضرت؛ مجلس دوم در بیان گوشه ای از سخاوت و کرم آن حضرت، مجلس سوم در بیان استدلالهای آن حضرت در مقابل معاویه و یارانش.
5. فصل پنجم: مجلس اول در کلیات آنچه که انبیاء از شهادت امام حسین (ع) خبر داده شده و... مجلس دوم در خبر دادن خداوند به رسول خدا در مورد شهادت و زمان حمل و بعد از تولد امام حسین (ع) را توسط جبرئیل و... مجلس سوم در اخباری که خداوند، پیامبر را به شهادت امام حسین (ع)، امام حسن (ع) و شهادت مادر و پدرشان آگاه ساخته و تربیت حسین را به جبرئیل سپرد و...
6. فصل ششم: مجلس اول در اخبار وارده از پیامبر اسلام (ص) در شهادت امام حسین (ع) - مجلس دوم در خبر دادن امیرالمؤمنین (ع) از شهادت امام حسین (ع) - مجلس سوم در خبر دادن امام حسن (ع) و بعض اصحاب آن حضرت از شهادت امام حسین (ع) - مجلس چهارم در اینکه مصیبت حسین از بزرگترین مصیبتها است و مردم با قتل او ذلیل شدند و...- ذکر گوشه ای از احوال حضرت شعیب (ع) و حضرت زکریا (ع) و حضرت یحیی (ع) و حضرت یونس (ع)
7. فصل هفتم: مجلس اول در آن چه که در ایام محرم و عاشورا وارد است - مجلس دوم در ثواب گریه و حالت گریه و گریاندن برای امام حسین (ع) و... - مجلس سوم در مقام شهدای همراه امام حسین (ع) و...
8. فصل هشتم: مجلس اول در وقایعی که در مدینه بر ایشان گذشت - مجلس دوم در وقایع پس از خروج حضرت از مدینه و در مسیر مکه
9. فصل نهم: مجلس اول در فرستادن امام حسین (ع) پسر عمویش مسلم بن عقیل را به کوفه - مجلس دوم در چگونگی شهادت حضرت مسلم بن عقیل (ع) - مجلس سوم در چگونگی شهادت فرزندان مسلم بن عقیل (ع)
10. فصل دهم: مجلس اول در بیان بعضی حالات حضرت هنگام تصمیم بر خروج از مکه و حوادثی که تا نزول به خزیمیه واقع شده - مجلس دوم در قضایای کسانی که حضرت را در بین راه دیده و خبر شهادت مسلم را داده اند و...
11. فصل یازدهم: مجلس اول درباره ی اینکه ابن زیاد، عمر بن سعد ملعون را به جنگ با امام حسین (ع) فرستاد و...- مجلس دوم آنچه از شب تا صبح عاشورا واقع شد - مجلس سوم آنچه که در صبح عاشورا واقع شد که به امر جنگ منجر شد
12. فصل دوازدهم: مجلس اول در جنگ یاران آن حضرت و شهادت ایشان- مجلس دوم در بیان جنگ نزدیکان و اهل بیت امام حسین (ع) و کیفیت شهادت ایشان
13. فصل سیزدهم: مجلس اول در وداع امام (ع) با خانواده اش و شهادت حضرت علی اصغر (ع) و...- مجلس دوم در شهادت عبدالله بن حسن (ع) و کیفیت شهادت حضرت اباعبدالله الحسین و جریاناتی که بعد از آن اتفاق افتاد و...- مجلس سوم در بیان اتفاقاتی که بر اهل بیت آن حضرت پس از شهادتشان حادث شد و...