دلیل حقیقت گرا و واقع گرا بودن دین اسلام

اسلام دین حقیقت گرا و واقع گرا است. لغت اسلام به معنی تسلیم‏ است و نشان دهنده این حقیقت است که اولین شرط مسلمان بودن، تسلیم‏ واقعیتها و حقیقتها بودن است. هر نوع عناد، لجاج، تعصب، تقلیدهای‏ کورکورانه، جانبداریها، خودخواهیها از آن نظر که برخلاف روح حقیقت‏ خواهی و واقع گرایی است، از نظر اسلام محکوم و مطرود است. از نظر اسلام‏ اگر انسانی حقیقت جو، بی‏ نظر و کوشا در راه وصول به حق باشد، فرضا به‏ حقیقت نرسد، معذور است، و اگر کسی در روح خود عناد و لجاج داشته باشد، فرضا حقیقت را به دلیل تقلید و یا وراثت و امثال اینها پذیرفته باشد، ارزشی ندارد. مسلمان واقعی، چه مرد و چه زن، به حکم روح حقیقت جویی‏ خود حکمت و حقیقت را هر کجا و نزد هر کس یافت اقتباس می‏کند و فرا می‏گیرد، در راه کشف و تحصیل علم، تعصب به خرج نمی‏دهد، فرضا در دورترین نقاط جهان آن را بیابد به سویش می‏شتابد.
مسلمان واقعی حقیقت جویی را نه به زمان معینی از عمر خویشتن‏ محدود می‏کند و نه به منطقه ای خاص منحصر می‏کند و نه آن را در انحصار اشخاص معین می‏داند، زیرا پیشوای بزرگ اسلام پیامبر اکرم (ص) فرموده است جویای دانش‏ بودن فریضه هر مسلمانی است (اعم از مرد یا زن)، و هم فرموده: حکمت را هر کجا و در دست هر کس دیدید، فراگیرید و لو در دست یک‏ مشرک. و هم فرموده است: دانش را بجوئید، و لو لازم باشد تا چین سفر کنید. و نیز منسوب به او است: از گهواره تا گور دانش بجویید. پندارهای سطحی و یکجانبه در مسائل و همچنین تقلیدهای کورکورانه از پدران و مادران و تسلیم سنتهای موروثی شدن، از همین نظر که بر ضد روح‏ تسلیم و حقیقت خواهی اسلامی است و موجب خطا و انحراف و دوری از حقیقت‏ می‏شود، محکوم است.