مکافات دنیوی در اندیشه شعرا

مولوی در مورد عمل و عکس العمل می گوید:
این جهان کوه است و فعل ما ندا *** باز آید سوی ما از که صدا
دیگری در مجازاتها و مکافاتهای دنیا می گوید:
به چشم خویش دیدم در گذرگاه *** که زد بر جان موری مرغکی راه
هنوز از صید، منقارش نپرداخت *** که مرغ دیگر آمد کار او ساخت
چو بد کردی مشو ایمن زآفات *** که واجب شد طبیعت را مکافات
البته نباید چنین بیندیشیم که هرگاه صدمه و مصیبتی بر یک فرد یا یک گروه وارد شد حتما مکافات اعمال آنهاست، زیرا مصائب این جهان فلسفه های دیگری هم دارد، آنچه که ما معتقد هستیم این است که در این جهان فی الجمله مکافات عمل هم وجود دارد.