تحقق صراط مستقیم در امیرالمومنین از نظر روایات اهل سنت
دربارۀ اینکه علی بن أبیطالب (ع) صراط مستقیم است روایات بسیاری از طریق خاصه و عامه وارد است. در تفسیر آیه مبارکه: «و أن هـذا صراطی مستقیما فاتبعوه و لا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله ذلکم وصـاکم به لعلکم تتقون؛ و همانا راه راست من همین است، پس از آن پیروی کنید و به راه های (متفرقه) نروید که موجب تفرقه و جدایی از راه او شود. این است آنچه خدا شما را به آن سفارش کرد، باشد که شما پرهیزگار شوید» (انعام/ 153)، در کتاب نفیس و عزیز غایة المرام یک روایت از عامه و ده روایت از خاصه نقل میکند که مراد از صراط مستقیم در این آیه شریفه علی بن أبیطالب است.
اما آن روایتی که از عامه نقل میکند حدیثی است که از شیرازی که از اعیان علماء عامه است و کتابی در مناقب دارد از قتاده از حسن بصری در آیه شریفه: «و أن هـذا صراطی مستقیما فاتبعوه» نقل میکند که: «یقول: هذا طریق علی بن أبیطالب و ذریتة؛ طریق مستقیم و دین مستقیم، فاتبعوه و تمسکوا به! فإنه واضح لاعوج فیه؛ گفت: مراد از صراط مستقیم که واجب الاتباع است طریق علی بن أبیطالب و ذریه اوست که راه راست و منهاج مستقیم است؛ پس باید از آن پیروی کنید و بدان چنگ زنید! چون آن صراط و منهاج بسیار روشن و واضح است و هیچگونه انحراف و کج روی در آن نیست!» (غایة المرام، ص 434).
روایت دوم را راوی از عبدالله بن عمر روایت کرده است که: «عبدالله بن عمر به من گفت: من از این مرد أصلع پیروی میکنم. (مراد از اصلع حضرت أمیرالمؤمنین (ع) است، چون اصلع به کسی گویند که جلوی سرش مو نداشته باشد و حضرت أمیر اینطور بودند.) چون او اولین کسی است که ایمان آورده است، و پیوسته حق با اوست. و من از رسول خدا شنیدم که در تفسیر این آیه: «أفمن یمشی مکبا علی وجهه أهدی؛ پس آيا آن كس كه نگونسار راه مى پيمايد هدايت يافته تر است» (ملک/ 22) میگفت: مردم همگی به روی خود به زمین افتاده‌اند غیر از علی بن أبیطالب.» و درباره آیه مبارکه: «و إن الذین لا یؤمنون بالاخرة عن الصراط لنـاکبون؛ و آن کسانی که به آخرت ایمان نمی‌آورند از جاده و صراط کنار می‌افتند و خارج میشوند» (مومنون/ 74)، در غایة المرام از طریق عامه آورده است که مراد از صراط، ولایت اهل البیت است. و ما در اینجا از هر کدام از آنها یک روایت می‌آوریم: اما از طریق عامه:
إبراهیم بن محمد حموینی از أمیرالمؤمنین (ع) در گفتار خدای تعالی: «و أن الذین لایؤمنون بالاخرة عن الصراط لنـاکبون» روایت کرده است که آن حضرت فرمودند: «عن ولایتنا؛ مراد از پرت شدن و خارج شدن از صراط، خارج شدن از ولایت ما اهل بیت است».
منابع :
سید محمد حسینی تهرانی- معاد شناسی 8- صفحه 72-73 و 77-78