قیس بن ساعده ایادی

قیس بن ساعده، خطیب عرب در زمان جاهلیت از قبیله ایاد. او با اینکه قبل از اسلام زندگی می کرد ولی بر دین توحید بود، او جزو معدود کسانی بود که در حقیقت از متفکران تک رو شبه جزیره عربستان محسوب می شدند و از دین پدران خود و شرک عرب، دوری کرده و به دین حنیف که همان یکتاپرستی بود، روی آورده بود. قیس ساعده، در فصاحت زبانزد بود. گویند اولین کسی است که در خطبه خود «اما بعد» را آورد و اولین کسی است که در موقع خطبه به عصا یا شمشیر تکیه زد. عبارت معروف «البینة علی من ادعی والیمین علی من انکر» یعنی بر مدعی لازم است که دلیل بیاورد و بر منکر لازم است که قسم بخورد، منسوب به اوست که در کتب فقهی اسلامی همواره نقل می شود.
درباره زندگی او در کتب تاریخ و ادب، داستانها و اقوال بسیاری گفته اند. ظاهرا پیغمبر اسلام در کودکی او را دیده است و در بازار عکاظ خطبه او را شنیده است. قسمت هایی از خطبه های او در کتب ادبی عرب نقل شده است. اشعاری منسوب به اوست که در کتب عرب آمده است. قیس ابن ساعده، عمری طولانی داشت.