ازدواج با عایشه

در داستان ازدواج رسول اکرم (ص) با عایشه نقل های مختلفی وجود دارد از جمله این نقل ها، نقلی از اهل سنت است که در این نقل از قول ابوهریره آمده است: «زمانی که رسول الله (ص) وارد مدینه شده و در آنجا سکنی گزید از مردم آنجا خواست تا دختری را به ازدواج او درآورند، در این هنگام جبرئیل لباسی از بهشت آورد که روی آن صورتی زیبا نقش بسته بود صورتی که زیباتر از آن دیده نشده بود. جبرئیل به امر خداوند متعال به رسول اکرم (ص) چنین گفت: «باید با صاحب این صورت ازدواج کنی». رسول الله (ص) فرمود: «از کجا چنین صورت (زیبائی) را بیابم ای جبرئیل؟»، جبرئیل عرض کرد: «خداوند به تو می فرماید: «با دختر ابوبکر صدیق ازدواج کن» در نتیجه این وحی رسول لله (ص) به منزل ابوبکر رفته و به او فرمود: «ای ابوبکر خداوند مرا امر کرده تا داماد تو شوم». ابوبکر هر سه دختر خود را بر رسول اکرم (ص) عرضه داشت (تا با هر یک که مایل باشد ازدواج نماید).
رسول الله (ص) فرمود: خداوند مرا امر کرده تا با این دوشیزه و اشاره فرمود به عایشه ازدواج کنم». پس رسول اکرم (ص) با او ازدواج نمود. (تاریخ بغداد ج 2 ص 194 و میزان الاعتدال، ج 3، ص 44).
ایرادهای وارد به نقل فوق بیش از حد معمول است لیکن ما به سه مورد از آنها اکتفا می کنیم.
اولا: در نقل فوق امری به رسول اکرم (ص) نسبت داده شده که از هیچ عاقلی سر نمی زند و آن استمداد عمومی از مردم برای ازدواج است! هیچ عاقلی مسئله ی ازدواج را به صورت علنی و در جمع مردم مطرح نمی کند بلکه این مطالب را به صورت خصوصی آنهم با آشنایان خود در میان می گذارد. جایی که عقلای عامل چنین امر قبیح را ترک کنند از رسول اکرم چه انتظاری می رود؟ اشکال دوم این است که چطور رسول اکرم (ص) اعلام عمومی و استمداد از مردم مدینه نموده و لیکن هیچ کس به او پاسخ مثبت نداده و خواسته اش را برآورده نکرده تا جائی که جبرئیل نازل شده و مسئله را حل نموده؟
سومین اشکال به دروغ گویی ابوهریره اگر چنین نقلی از او رسیده باشد درباره جمال عایشه باز می گردد. عایشه زنی با جمال آنهم به این مقدار که احدی از او زیباتر ندیده باشد نبوده است بلکه طبق برخی از روایات او زنی قبیح الوجه و یا نهایتا با چهره ای معمولی، بدون هیچ جمال و کمال خاصی بوده. از ابن عباس نقل شده است زمانی که او را بعد از جنگ جمل دید درباره ی او گفت: «او زیباترین زنان پیامبر از جهت چهره و با کرامت ترین همسران نبی از جهت حسب و نسب نبود».
در جای دیگر از قول عباد ابن عوام آمده است که از سهیل ابن ذکوان خواست تا عایشه را برای او توصیف کند، سهیل در جواب گفت: «او (زنی) گندمگون بود» و در جای دیگر در جواب از همین پرسش چنین گفت: «او زنی سیاه پوست و سیه چرده بود».
در این جا ممکن است سئوالی مطرح شود و آن اینکه اگر عایشه زنی قبیح المنظر و یا زنی با چهره ای معمولی بوده است، پس چرا رسول الله (ص) او را «حمیراء» می خوانده؟ در جواب این سئوال پاسخ های متعددی داده شده که برخی افراطی و برخی تعدیل شده است و ما در اینجا به دو مورد از مواردی که منطقی تر به نظر می رسد اشاره می کنیم:
1- غرض آن حضرت از این سخن، ملاطفت و مهرورزی با عایشه بوده کما اینکه همسری برای ابراز علاقه به همسر خود از عبارات لطیف و ظریف ولو اغراق آمیز استفاده می کند.
2- ممکن هم هست غرض آن حضرت ایجاد توجه به عالم عنصری و تقلیل التفات به عالم بالا باشد. توضیح مطلب اینکه چون آن حضرت وجودی سرتاسر نور و معنویت داشتند لاجرم اگر گاه گاهی به این عالم توجه نمی فرمودند روح از بدن شریفشان مفارقت می نمود فلذا مجبور بودند به قدر نیاز، التفات به این عالم یافته و با عبارات و اشتغالات دنیوی مانند همین عبارت محل بحث روح شریف خود را از پرواز به ملکوت باز دارند.
از دیگر اکاذیبی که در مورد ازدواج رسول الله (ص) با عایشه در تاریخ ثبت شده است، کم سن و سال دانستن عایشه هنگام ازدواج با رسول اکرم (ص) می باشد. در طبقات ابن سعد ج 8 ص 39 و در تاریخ طبری ج 2 ص 413 و در غیر این دو، سن عایشه هنگام ازدواج با رسول الله (ص) شش یا هفت سال گفته شده در حالیکه سن او به هنگام ازدواج بین 13 تا 17 سال. متاسفانه و متاسفانه در کتب تاریخی عصر حاضر شیعه نیز عایشه به هنگام ازدواج با رسول الله (ص) دختری خوش سیما و کم سن و سال تلقی شد. و برادران عزیز از تحقیق در کتب و منابع اصی اهل سنت غفلت ورزیده اند. بعنوان مثال در کتاب ابن اسحاق که از منابع قدیمی و مهم اهل سنت است آمده: «عایشه در اوایل بعثت اسلام آورد و او در آن زمان کم سن و سال بود». بنابراین او پیش از بعثت به دنیا آمده و به فرض آنکه در سال اول هجرت ازدواج کرده باشد قطعا در زمان ازدواج متجاوز از بیست سال داشته. این مطلب در سیره ابن هشام ج 1 ص 271 و در تهذیب الاسماء و اللغات ج 2 ص 351 و 329 و در البدء و التاریخ ج 4 ص 146 نیز آمده است. بنابراین شش یا هفت ساله دانستن او به هنگام ازدواجش با رسول اکرم (ص) قطعا مردود و مورد خدشه است.
البته تذکر این مطلب لازم است که پرداختن به چنین مباحثی و بررسی سن جمال و.... افراد اگرچه ممکن است مستقلا و ابتدا به ساکن مهم نباشد اما از جهت آشکار شدن میزان ورود اکاذیب در تاریخ اسلام و رد یا قبول کردن برخی اخبار که در آنها چنین مطالبی ذکر شده اهمیت می یابند.

منـابـع

کلیــد واژه هــا