معامله سودمند ابودحداح با پیامبر

یکی از مفاسد مالک شمردن خود، این است که در شخص انفاق کردن مضایقه می نماید؛ زیرا از خودش می داند و مطابق حس، چیزی که داد کم می شود. بهتر این است که این حقیقت را در ضمن داستانی که در شأن نزول سوره «واللیل» رسیده عرض کنیم:
«یک نفر در مدینه از اصحاب رسول خدا (ص) ناراحتی سختی برایش پیش آمد. گرفتاری اش هم این بود که همسایه اش درخت نخلی داشت که شاخه اش پهن و کج شده بود. موقعی که خرمایی می افتاد در خانه همسایه -که این مؤمن بیچاره- اگر خودش بود، جمع می کرد برای صاحب نخل می برد (واجب است اگر چیزی از همسایه در خانه ات افتاد بروی و به او پس بدهی، حق نداری تصرف کنی) وقتی خودش نبود، بچه ها می خوردند. یک وقت وارد شد دید بچه ای دانه ای از خرماها را برداشته، تا گذاشت در دهنش، دوید از دهن بچه گرفت به همسایه داد. آنگاه نزد رسول خدا (ص) شکایت کرد که این درخت نخل همسایه بلایی برای من شده است. رسول خدا (ص) هم عقب این صاحب نخل فرستاد (حاصل روایت منقوله) به او فرمود: بیا و این درخت نخلت را به من بفروش در برابر یک درخت نخل در بهشت. قبول نکرد. اول این که: به خیال خام خودش خود را مالک می داند.
دوم این که: ایمانی نداشت، به خیالش درخت بهشتی مثل درخت دنیاست در حالی که اشتراک در لفظ و اختلاف در حقیقت است. گفت: نمی خواهم.
آقا فرمود: بیا این درخت را بفروش به یک باغچه ای در بهشت که چندین نخل دارد.. باز هم نادان قبول نکرد. ناگاه جناب ابودحداح خبر شد. دید عجب موقعی است. خوب می شود با پیغمبر معامله کرد فانی بدهد، باقی بگیرد. اول نزد صاحب نخل رفت گفت: شنیده ام پیغمبر می خواهد نخلت را بخرد ندادی؟
گفت: نه، پیغمبر می خواهد نسیه معامله بکند.
ابودحداح گفت: من به نقد معامله می کنم. این درختت را به چند درخت می دهی در دنیا؟
گفت: به چند تا می دهی؟
گفت: من باغچه ای دارم از نخل که خرمایش مرغوب و چنین و چنان است یک نخل بده در برابر یک باغچه. گفت: فروختم. این هم گفت: خریدم.
جناب ابودحداح آمد پیش رسول خدا (ص) گفت: یا رسول الله معامله ای که می خواستی بکنی، من رفتم از او خریدم، درخت نخل از من شد، حالا من می خواهم با شما با نخلی در بهشت معامله بکنم.
فرمود: «جنه و جنه و جنه»؛ یک درخت نخل که به ما فروختی، من در برابرش یک بوستان و یک بوستان و یک بوستان به تو معامله کردم.

منـابـع

کلیــد واژه هــا