خاندان بافضیلت میرحامد حسین هندی

میرحامد حسین هندی، در دامان خاندانی چشم گشود و پرورش یافت، که همه عالمانی بودند آگاه و فاضلانی مجاهد.
در میان برادران و فرزندان و فرزند زادگان وی عالمانی چند، خدمتگذار و متعهد، به هم رسیدند. اینک به چند تن از این مشعل داران فرهنگ و فضیلت و مجاهدان تعهد و عقیده اشاره می کنیم:
مفتی سید محمد قلی موسوی (م1260 ق): وی پدر میرحامد حسین است، و از عالمان و پژوهشیان بزرگ اسلام، در هند، در نیمه ی نخست سده ی سیزدهم هجری و دهه ی اول از نیمه ی دوم آن سده، و یکی از برجسته ترین چهره های علم عقاید و مناظرات است، و یکی از نمونه های کم مانند تتبع و استقصا.
حاج شیخ عباس قمی، درشرح حال وی، می نویسد:
«یکه تاز معرکه ی فضل و کمالات و مناظر میدان مناظرات و مباحثات، از اکابر متکلمین عظام... جد و جهد او در اعلای لوای شریعت، و حمایت دین و ملت، بر السنه ی جمهور مذکور، و نوادر تحقیقات، و غرابت تدقیقات، و محامد صفات، و معالی کرامات آن رفیع الدرجات، در مصنفات و مؤلفات متأخرین مرقوم و مسطور است.»
سپس به تألیفات ایشان اشاره می کند.
سید سراج حسین: سید سراج حسین، برادر ارشد میرحامد حسین است. او نیز چون پدر و برادران خویش، از عالمان و فرزانگان بوده است. حاج شیخ عباس قمی، در شرح حال مفتی سید محمد قلی موسوی گوید:
«و آن جناب را از اولاد ذکور سه پسر بود. اکبر ایشان، عالیجناب مولانا السید سراج حسن، فاضل جلیل و حکیم عصر و فیلسوف دهر خود بوده...»
سید اعجاز حسین (م1286ق): سید اعجاز حسین، معروف به کنتوری، نیز برادر میر حامد حسین است. او نیز از عالمان بزرگ شیعه ی هند است. وی چونان پدر، شیفته ی تحقیق و پژوهش بوده است، و به برادر خود در کار تألیفات او کمک بسیار کرده است، به ویژه در کتاب بزرگ «استقصاء الافحام» که به نام میرحامد حسین شهرت یافته است.
گفته اند بیشترین کار این کتاب را سید اعجاز حسین انجام داده است. تألیفات بسیار دیگر نیز داشته است. ریحانه گوید: «عالمی است مبتکر و در تمامی علوم متداوله بصیر و خبیر، و از بزرگان علمای شیعه بوده، و علوم متنوعه را از والد معظم خود (سید محمد قلی موسوی) فرا گرفته.»
سید ناصر حسین (م1361ق): سید ناصر حسین ملقب به «شمس العلماء» فرزند میر حامد حسین است. او را در علم و تتبع تالی مرتبه ی پدر شمرده اند. مؤلف ریحانة الادب می گوید:
«سید ناصر حسین، ملقب به «شمس العلماء» فرزند صاحب عبقات... عالمی است متبحر، فقیه، اصولی، محدث، رجالی، کثیرالتتبع، و وسیع الاطلاع، و دائم المطالعه، از اعاظم علمای امامیه ی هندوستان، و مفتی و مرجع اهالی آن سامان، و از والد معظم خود و (مفتی) سید محمد عباس تحصیل مراتب علمیه کرده، و در تمامی فضایل و کمالات نفسانیه طاق، و پدر والاگهر خود را وارث بالاستحقاق.»
سپس به ذکر تألیفات او می پردازد، و از جمله «تتمیم عبقات الانوار» را ذکر می کند.

سید ذاکر حسین موسوی هندی
سید ذاکر حسین کنتوری موسوی هندی، برادر سید ناصر حسین و فرزند دیگر میرحامد حسین است. شیخ آقا بزرگ تهرانی گوید: «سید ذاکر حسین... عالم فاضل و ادیب شاعر، از افاضل خاندان خویش بود و از ادیبان و شاعران آن خاندان. او را آثاری است... و او با برادر خود، سید ناصر حسین در تتمیم مجلدات «عبقات الانوار» همکاری داشت و دیوان شعری دارد به فارسی و عربی.»
سید محمد سعید المله موسوی: سید محمد سعید المله موسوی، فرزند شمس العلماء سید ناصر حسین است و نواده ی میرحامد حسین. سید محمد سعید المله نیز از عالمان شیعه ی هند است. که در نجف اشرف تحصیل کرده است.
او را تألیفات چندی است، از جمله:
1- مسانیدالائمه
2- الایمان الصحیح
3- مدینة العلم
4- معراج البلاغه
5- آیة الولایه
6- آیة التطهیر
7- الامام الثانی عشر.
علامه ی امینی، در سفر خود به هند، به سال 1380 هـ ق، در لکهنو با ایشان ملاقات می کند. سید سعید المله به دیدار وی می آید، و فرزند خاندان «عبقات» قدوم نویسنده ی «الغدیر» را به گرمی پذیرا می شود. در «صحیفة المکتبه» از این موضوع یاد شده است:
«علامه ی بزرگوار، سید محمد سعید المله، فرزند دانشمند مشهور سید ناصر حسین، و نواده ی علامه ی مجاهد، سید طایفه، حضرت میر حامد حسین –قدس سرةالشریف- هر صبح و شام از ما جدا نمی گشت. ما هرگز فضایلی را که از وی و برادر دانشمندش، شریف معظم، سید نصیر المله مشاهده کردیم فراموش نمی کنیم. آن احترام و بزرگ منشی و عزت و شرافت و اخلاق نیک و آداب و روحیات شریفانه و غرایز پسندیده، و آن بهره ی سرشاری که نیای خویش (میرحامدحسین) دارند، و نصیب وافری که از فضیلتها برده اند، درخور فراموشی نیست.»

منـابـع

کلیــد واژه هــا