حقوق بشر در حیطه فکر و فلسفه

مضحک این است که می‏ گویند متن اعلامیه حقوق بشر را مجلسین تصویب کرده ‏اند و چون تساوی حقوق زن و مرد جزء مواد اعلامیه حقوق بشر است‏ پس به حکم قانون مصوب مجلس زن و مرد باید دارای حقوقی مساوی یکدیگر باشند.
مگر متن اعلامیه حقوق بشر چیزی است که در صلاحیت مجلسین باشد که آن را تصویب یا رد کنند. محتویات اعلامیه حقوق بشر از نوع امور قراردادی نیست که قوای مقننه‏ کشورها بتوانند آن را تصویب بکنند یا نکنند.
اعلامیه حقوق بشر، حقوق ذاتی و غیر قابل سلب و غیر قابل اسقاط انسان ها را مورد بحث قرار داده است، حقوقی را مطرح کرده است که به ادعای این‏ اعلامیه لازمه حیثیت انسانی انسان هاست و دست توانای خلقت و آفرینش‏ آنها را برای انسان ها قرار داده است، یعنی مبداء و قدرتی که به انسان ها عقل و اراده و شرافت انسانی داده است این حقوق را هم طبق ادعای اعلامیه‏ حقوق بشر به انسان ها داده است.
انسان ها نمی‏ توانند محتویات اعلامیه حقوق بشر را برای خود وضع کنند و نه‏ می‏ توانند از خود سلب و اسقاط نمایند. از تصویب مجلسین و قوای مقننه‏ گذشته یعنی چه؟
اعلامیه حقوق بشر فلسفه است نه قانون، باید به تصدیق فیلسوفان برسد نه‏ به تصویب نمایندگان. مجلسین نمی‏ توانند با اخذ رأی و قیام و قعود، فلسفه‏ و منطق برای مردم وضع کنند. اگر این چنین است پس فلسفه نسبیت‏ اینشتاین را هم ببرند به مجلس و از تصویب نمایندگان بگذرانند، فرضیه‏ وجود حیات در کرات آسمانی را نیز به تصویب برسانند. قانون طبیعت را که نمی‏شود از طریق تصویب قوانین قراردادی تأیید یا رد کرد.
مثل این است که بگوئیم مجلسین تصویب کرده ‏اند که اگر گلابی را با سیب‏ پیوند بزنند پیوندش می گیرد و اگر با توت پیوند بزنند نمی گیرد.
وقتی که چنین اعلامیه‏ ای از طرف گروهی که خود از متفکرین و فلاسفه‏ بوده ‏اند صادر می‏شود ملت ها باید آن را در اختیار فلاسفه و مجتهدین حقوق‏ خویش قرار دهند. اگر از نظر فلاسفه و متفکرین آن ملت مورد تأیید قرار گرفت همه افراد ملت موظفند آنها را به عنوان حقایقی فوق قانون رعایت‏ کنند. قوه مقننه نیز موظف است قانونی بر خلاف آنها تصویب نکند. ملت‏ های دیگر تا وقتی که از نظر خودشان ثابت و محقق نشده که چنین‏ حقوقی در طبیعت به همین کیفیت وجود دارد ملزم نیستند آنها را رعایت کنند و از طرف دیگر این مسائل جزء مسائل تجربی و آزمایشی نیست که احتیاج‏ به وسائل و لابراتوار و غیره دارد و این وسائل برای اروپائیان فراهم است و برای دیگران نیست. شکافتن اتم نیست که رموز و وسائلش در اختیار افراد محدودی باشد، فلسفه و منطق است، ابزارش مغز و عقل و قوه استدلال است‏.
اگر فرضا ملت های دیگر مجبور باشند در فلسفه و منطق مقلد دیگران باشند و در خود شایستگی تفکر فلسفی احساس نکنند، ما ایرانیان نباید این چنین‏ فکر کنیم. ما در گذشته شایستگی خود را به حد اعلی در بررسی‏ های منطقی و فلسفی نشان داده ‏ایم. ما چرا در مسائل فلسفی مقلد دیگران باشیم؟
عجبا، دانشمندان اسلامی آنجا که پای اصل عدالت و حقوق ذاتی بشر به میان‏ می‏ آید آنقدر برایش اهمیت قائل می شوند که بدون چون و چرا به موجب قاعده تطابق عقل و شرع می ‏گویند حکم شرع هم همین است. یعنی احتیاجی به تأیید شرعی نمی ‏بینند. اما امروز کار ما به آنجا کشیده‏ که می خواهیم با تصویب نمایندگان صحت این مسائل را تأیید نمائیم.

منـابـع

کلیــد واژه هــا