رابطه بین حیات و آب از نظر قرآن

خداوند در آیه 45 از سوره نور می فرماید: «و الله خلق کل دابه من ماء؛ هر جنبنده ای را ما از آب آفریده ایم» و در آیه 30 سوره انبیاء این مطلب به صورت عام تری بیان شده است، می فرماید: «و جعلنا من الماء کل شیء حی؛ هر زنده ای را ما از آب قرار داده ایم» و این مطلب که اساسی ترین عنصر برای حیات و زندگی آب است، امروز از قطعی ترین مسائل است؛ از چند نظر: یکی از نظر اینکه اساسا اندام هر موجود زنده، مثلا انسان، با اینهمه اعضا و جوارح و پوست و رگ و پی و استخوان، این اندام و این هیکل چقدرش آب است و چقدرش سایر عناصر.
من البته از نظر دقیق علمی نمی دانم، ولی طبیب بسیار متخصصی (آقای دکتر قریب) یک وقتی که خودم را توصیه می کرد به اینکه آب زیاد بخورم و همین آیه را می خواند: «و جعلنا من الماء کل شیء حی» می گفت هر کسی صدی هشتادش آب است، یعنی اگر کسی 50 کیلو وزن داشته باشد چهل کیلویش آب است و ده کیلو سایر مواد. هر سلولی از سلولهای بدن ما که می گویند سه قسمت اصلی دارد: قسمت هسته سلول، قسمت غشاء و رو و قسمت مایع پروتوپلاسم، و همان قسمت مایع که از نظر حیات شاید اساسی ترین قسمتهای سلول است، قسمت اعظم آن آب است مبدأ تکون هر جنبنده ای (آب است.) در اینجا قرآن جنبنده ذکر کرده است، البته دابه شامل همه جاندارها نمی شود، ولی منشأ پیدایش سایر جانداران نیز یا مایعی است مثل نطفه، و یا آنهایی هم که از تخم به وجود می آیند باز در ماده اصلی هر تخمی آب از هر چیز دیگر بیشتر دخالت دارد، و از همه بالاتر اینکه راجع به پیدایش حیات در روی زمین که علما زیاد جستجو کرده اند ولی هنوز به یک نظر قاطع نرسیده اند، تمام فرضیه ها در اطراف این دور می زند که حیات بالاخره از آب پیدا شده است و از خشکی شروع نشده است.
این است که آب به طور کلی رمز حیات است. در قرآن در بعضی جاهای دیگر کلمه آب (ماء) به عنوان رمز و کنایه ای از حیات آمده است ولو حیات معنوی، مثلا در آیه 30 سوره ملک داریم، که می فرماید: «قل ارایتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن یأتیکم بماء معین؛ بگو اگر آب مورد استفاده شما یکمرتبه بخشکد، اگر چشمه ها و چاهها بخشکد، چه قدرتی است غیر از قدرت خدا که آب گوارا برای شما بیافریند و بیاورد». ظاهر آیه خیلی روشن است، ولی در تفاسیر، از ائمه اطهار وارد شده است که این را تعبیر کرده اند به آب حیات معنوی، یعنی بگو اگر امام، اگر حجت خدا از میان شما برود چه قدرتی می تواند چنین آب زلالی را برای شما بیاورد؟ پس ما می بینیم در آنجا نیز از امام که منشأ حیات معنوی است به آب تعبیر شده است. به هر صورت آب رمز و سر حیات است. حال اینکه رابطه حیات با آب از نظر علوم طبیعی چیست، مطلبی است که در علوم طبیعی ذکر کرده اند و دیگران از ما بهتر تخصص دارند در اینکه نظریات علوم طبیعی را درباره رابطه حیات و آب بیان کنند، ولی قدر مسلم این است که در میان موجودات و عناصر این عالم هیچ موجودی و هیچ ماده ای به اندازه آب با حیات پیوند ندارد.

منـابـع

کلیــد واژه هــا