هجرت های صدر اسلام

بررسى تاریخ اسلام نشان مى دهد که موضوع هجرت عامل اصلی در پیروزى اسلام در برابر دشمنان نیرومند بوده است. اگر هجرت نبود اسلام در محیط خفقان آور مکه از میان مى رفت. هجرت، اسلام را از شکل منطقه اى بیرون آورد و در شکل جهانى قرار داد. هم اکنون براى نجات اسلام از بن بستها و شکستن موانع مختلفى که دشمنان از هر سو در برابر آن ایجاد کرده اند راهى جز احیاى اصل "هجرت" و "جهاد" نیست، هجرت صداى آنها را به گوش جهانیان می رساند و دلهاى آماده و نیروهاى سازنده و اقوامى را که تشنه حق و عدالتند در اختیار آنها مى گذارد و جهاد به آنها حرکت و حیات مى بخشد و مخالفان لجوجى را که جز منطق زور بگوششان فرو نمى رود از سر راه خود بر می دارد. در اسلام چند هجرت واقع شد:

هجرت مسلمانان مکه به حبشه که هم بذر اسلام را در بیرون جزیره عرب پاشید و هم سنگرى براى مسلمانان معدود نخستین در برابر فشار شدید دشمن بود و هجرت پیامبر (ص) و مسلمانان نخستین به مدینه، این مهاجران که گاهى از آنها به مهاجرین بدر تعبیر مى شود اهمیت فوق العاده اى در تاریخ اسلام دارند، زیرا به ظاهر به سوى یک آینده کاملا تاریک حرکت کردند، و در حقیقت براى خدا از همه سرمایه هاى مادى خود چشم پوشیدند. این مهاجران که از آنها به «المهاجرون الاولون» تعبیر مى شود درحقیقت سنگ زیر بناى کاخ پر شکوه اسلام را تشکیل داده بودند، و قرآن از آنها با عظمت خاصى سخن مى گوید چرا که از فداکارترین مسلمانها محسوب مى شدند. و "هجرت ثانیه" که به هجرت گروهى از مسلمانان بعد از صلح حدیبیه و بدست آمدن یک محیط نسبتا امن به دنبال این صلح صورت گرفت گفته مى شود و گاهى به هجرت تمام کسانى که بعد از واقعه بدر تا زمان فتح مکه به مدینه مهاجرت کردند این عنوان گفته مى شود. پس از فتح مکه هجرت به آن صورت سابق یعنى حرکت از مکه به مدینه از میان رفت، زیرا مکه تبدیل به یک شهر اسلامى شد و حدیث « لا هجرة بعد الفتح» که از پیامبر (ص) نقل شده اشاره به همین موضوع است. ولى این سخن به آن مفهوم نیست که مسئله" هجرت" در اسلام به کلى منتفى شد آن چنان که بعضى پنداشته اند بلکه موضوع هجرت از مکه به مدینه منتفى گشت و گرنه هر گاه شرائطى همانند شرائط زندگى مسلمانان نخستین پیدا شود قانون هجرت درباره آنها به قوت خود باقى است و تا آن روز که اسلام سراسر جهان را بگیرد بر قرار خواهد بود.

متاسفانه امروز مسلمانان بر اثر فراموش کردن این اصل مهم اسلامى غالبا در لاک خود فرو رفته اند، در حالى که مبشران مسیحى و مبلغان فرق ضاله و مذاهب استعمارى بشرق و غرب و شمال و جنوب دنیا مهاجرت مى کنند حتى به میان قبائل وحشى و آدمخوار و حتى به مناطق قطب شمال و جنوب زمین، در واقع این دستور از آن مسلمان ها است، و عملش از دیگران. عجب تر اینکه در اطراف شهرهاى بزرگ اسلامى روستاهاى زیادى گاهى با فاصله چند فرسخ وجود دارد که از مسائل اسلامى بی خبر و گاهى حتى رنگ یک مبلغ اسلامى را به خود ندیده اند، به همین جهت محیط آنها محیط آماده اى است براى نشو و نماى جرثومه هاى فساد و مذاهب ساختگى و استعمارى، و معلوم نیست مسلمانان امروز که وارث مهاجران اولین هستند چه پاسخى در برابر خدا براى این وضع فراهم ساخته اند.

منـابـع

کلیــد واژه هــا