تعداد احادیث نقل شده از عایشه و دیگر همسران پیامبر اکرم

آنچه که از ام المؤمنین عایشه - به تنهایی – از پیامبر اکرم (ص) روایت کرده اند بالغ بر 2210 حدیث است و آنچه که از سایر «امهّات مؤمنین» یعنی هشت نفر دیگر از زنان پیامبر روایت کرده اند، تنها 612 حدیث می باشد. او در مسند احمد – به تنهایی – بیش از 2270 حدیث- مکرر و غیر مکرر – دارد ولی سایر «امهّات مؤمنین» تنها 427 حدیث دارند. دو کتاب صحیح بخاری و مسلم مشتمل بر 1200 حدیث در احکام اند که بیش از 290 حدیث آن از امّ المؤمنین عایشه می باشد، و طرفه آنکه تنها بخش اندکی از احکام را از او ضبط کرده اند، و بدین خاطر گفته اند: یک چهارم شریعت از او گرفته شده است.
و از همین جاست که فرق میان احادیث او و احادیث غیر او از پرگویانی همچون «ابوهریره» نیز، آشکار می گردد. زیرا دانشمندان مکتب خلفا چنان نیستند که همه احادیث «ابوهریره» را یکسان بپذیرند؛ مگر آنچه که در وصف بهشت و جهنم باشد یا بر کاری تشویق و از شری باز دارد؛ اموری که در قرآن کریم آمده است.
آنچه در زیر می آید فشرده ای از احادیث «امهات المؤمنین» است که از «مسند احمد»  و «جوامع السیره» استخراج کرده ایم:
1- «ام المؤمنین امّ سلمه» در مسند احمد 277 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 378 حدیث است.
2- «ام المؤمنین میمونه» در مسند احمد 62 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 76 حدیث است.
3- «ام المؤمنین حفصه» در مسند احمد 44 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 65 حدیث است.
4- «ام المؤمنین امّ حبیبه» در مسند احمد 27 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 65 حدیث است.
5- «ام المؤمنین صفیّه» در مسند احمد 9 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 10 حدیث است.
6- «ام المؤمنین زینب» در مسند احمد 4 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 11 حدیث است.
7- «ام المؤمنین جویریه» در مسند احمد 4 حدیث دارد و مجموع احادیث او در جوامع السیره 7 حدیث است.
8- «ام المؤمنین سوده» در مسند احمد حدیثی از او نیاورده و مجموع احادیث او در جوامع السیره 5 حدیث است.
در نتیجه، جمع احادیث آنان در مسند احمد 427 حدیث و مجموع احادیث آنان در جوامع السیره 612 حدیث است. اما احادیث «ام المؤمنین عایشه» - به تنهایی- در مسند احمد بالغ بر 2270 حدیث و مجموع احادیث او در جوامع السیره 2210 حدیث است.

اهمیت احادیث ام المؤمنین عایشه
ابوموسی گوید: هر امر دشواری که بر ما وارد شد و از عایشه پرسیدیم، دانش آن را نزد او یافتیم.
ابوسلمه بن عبدالرحمن گوید: هیچ کس  را نسبت به سنت های رسول خدا (ص) داناتر از عایشه ندیدم. او در رأی و نظر- اگر به رأیش نیاز بود- از همه فقیه تر و در تفسیر آیات و احکام  اعلم از همگان بود.
مسروق گوید: شیوخ اکابر اصحاب رسول خدا (ص) را دیدم که درباره احکام از او سوال
می کردند. مقصود او از «شیوخ اکابر» کسانی هستند که «محمود بن لبید» در حدیثی آنان را یاد کرده و گوید: اکابر اصحاب رسول خدا (ص) عمر و عثمان هستند که بعد از او نزد عایشه می فرستادند و از سنت ها سوال می کردند.
قاسم گوید: عایشه در زمان خلافت ابی بکر و عمر و عثمان فتوادهنده منحصر به فرد بود و این کار او ادامه یافت تا از دنیا رفت و رحمت خدا بر او باد.
بسیاری از «صحابه» رسول خدا (ص) به ویژه  پدرش ابوبکر و خلیفه دوم عمر و عبدالله بن عمر و ابن عباس و ابوموسی اشعری و عمروبن عاص و ربیعه بن عمر و جریشی و سائب بن یزید و زید بن خالد جهنی و عبدالله بن عامر بن ربیعه و عبدالله بن حارث بن نوفل و صفیه دختر شیبه، از او روایت کرده اند.
از «تابعین» نیز گروه بسیاری از او روایت کرده اند. «ابن زیبر» هرگاه از عایشه روایت می کرد، می گفت: به خدا سوگند عایشه هرگز بر رسول خدا (ص) دروغ نبست. و «مسروق» هرگاه از او روایت می نمود، می گفت: صدیقّه دختر صدیقّ، حبیبه حبیب خدا که از عیبی به دور است، برای من روایت کرد.
«ابن حزم» آنجا که نام فتوا دهندگان از صحابه را- نسبت مراتبشان در کثرت فتوا- ذکر می کند، عایشه را در رتبت اول قرار می دهد.
به راستی  چگونه می شود که او بیشترین فتوا را در میان صحابه داشته باشد، به ویژه که در میان آنها خلفایی بوده اند که مسلمانان در شئون خود به ایشان مراجعه می کردند؟ و چگونه است که مجموع روایات هشت تن دیگر از زنان پیامبر (ص) تنها 612 حدیث است، و روایات او به تنهایی 2210 حدیث می باشد؟ او در سال دوم هجری و در سن ده سالگی وارد خانه پیامبر (ص) گردید و کودکانه به بازی می پرداخت، و در سال 58 یا 59 هجری از دنیا رفت، و اّم سلمه در سال سوم هجری در حالی که زن بزرگ سالی بود، وارد خانه پیامبر گردید و حدود سه سال بیش از عایشه زندگی کرد و در سال 62 یا 63 هجری از دنیا رفت. حال چرا این همه در تعداد احادیث متفاوتند؟ و چگونه بود که هرچه از عایشه می پرسیدند علم آن را نزد او می یافتند؟! آیا سزاوار نیست احادیثی  همچون احادیث «ام المؤمنین عایشه»، با این درجه از کثرت و اهمیت، مورد بررسی و عنایت ویژه قرار گیرد؟ ولی چه کنیم که اصحاب حدیث و کسانی که روایان حدیث و احادیث آنها را مورد بررسی قرار می دهند از بررسی این احادیث دم فرو بسته و خویشتن داری می کنند!

منـابـع

کلیــد واژه هــا