دعوت موحدان به اتحاد
همه ی انبیا به وجود مبارک رسول اکرم بشارت داده اند و یکی از برجسته ترین دستورات اسلامی، ایمان و اعتقاد به جمیع انبیا و جمیع کتب آسمانی است: «امن الرسول بما أنزل إلیه من ربه و المؤمنون کل امن بالله و ملائکته و کتبه و رسله؛ پيامبر (خدا) بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگانش ايمان آورده اند.» (بقره/ 285) لذا فرمود: با اهل کتاب از راه جدال احسن، مجادله کنید، یعنی هرگز حقی را باطل و باطلی را حق نکنید و اگر مطلبی را نمی دانید، وارد بحث در آن نشوید، حقانیت دین اسلام شما را مغرور نکند، شما مادامی بر حقید که دین خود را با تحقیق فهمیده و پذیرفته باشید و باید آگاه باشید که اسلام حق است نه شما، شما به مقدار آگاهی از دینتان بر حقید چون هرجا آگاهی نباشد، جهل است و هرجا جهل بود جای باطل است نه حق، چنانکه هر اندازه که به دینتان عمل کردید بر حقید و هر مقدار که از عمل به احکام آن استنکاف ورزیدید، بر باطل.
آیه مزبور، همه ی موحدان عالم را به اتحاد دعوت می کند و ما باید در دو جبهه ی اتحاد تلاش و کوشش کنیم: یکی اتحاد در داخله ی مسلمین، که بیش از یک میلیارد مسلمان به عنوان امت اسلام در صف واحد باشند و دیگر آنکه، وقتی از برگزاری وحدت اسلامی فراغت یافتیم، باید پا را فراتر نهاده برای تأمین وحدت موحدان عالم اقدام کنیم تا همه ی مسلمانان با همه کسانی که دارای کتاب آسمانی هستند، متحد شده بتوانند علیه ملحدان جهان قیام کنند، زیرا الحاد و انکار ماورای طبیعت و حصر موجود در ماده و انکار وحی و رسالت و قیامت و معاد و نبوت و معجزه و سایر معارف غیبی پیامدهای تلخ و سوانح سنگین غیر قابل تحمل را به دنبال دارد، لذا خدای سبحان گذشته از دعوت مسلمین به اتحاد، موحدان عالم را هم دعوت به اتحاد می کند که: «یا أهل الکتاب تعالوا إلی کلمة سواء بیننا و بینکم؛ اى اهل كتاب بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم كه جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نگردانيم.» (آل عمران/ 64) و به مسلمین دستور می دهد بگویند؛ ما به آنچه خدا نازل کرده است ایمان داریم و در برابر خدا و اسلام منقادیم.
اکنون در دنیای پیشرفته از نظر علوم و صنایع، بسیاری از مردم به ذلت بت پرستی تن درداده اند، بت پرستی مرامی نیست که در شرایط کنونی بتواند باقی بماند. اگر موحدان عالم جبهه ی واحدی تشکیل بدهند و از فرهنگ الهی و توحیدی طرفی ببندند، می توانند بت پرستان عالم را از فرومایگی رهایی بخشند وگرنه بت پرستان را خطر الحاد تهدید می کند که قابل جبران نیست، گرچه الحاد و بی دینی مورد قبول فطرت نیست و دوام نمی یابد و بت پرستان خود را بر ملحدان ترجیح می دهند؛ به هر حال، اتحاد دینی موحدان سهم بسزایی در رهایی جوامع بشری از ذلت به عزت دارد. لذا خدای سبحان هم به رسول اکرم (ص) دستور داد: «قل یا أهل الکتاب تعالوا إلی کلمة سواء بیننا و بینکم» (آل عمران/ 64) و هم به مسلمین آموخت که با همه ی موحدان عالم از راه جدال احسن مجادله کرده و بگویید خدای همه ی ما یکی است و به آنچه نازل کرده ایمان داریم مگر گروهی که در کسوت اهل کتاب، اهل شرک و الحاد و نفاقند و امیدی به هدایت آنها نیست: «وقولوا امنا بالذی انزل إلینا و انزل إلیکم و إلهنا و إلهکم واحد و نحن له مسلمون؛ بگوييد به آنچه به سوى ما نازل شده و [آنچه] به سوى شما نازل گرديده ايمان آورديم و خداى ما و خداى شما يكى است و ما تسليم اوييم.»(عنکبوت/ 46) خدای ما و شما یکی است و ما در برابر خدای یگانه و یکتا مسلم و منقادیم، شما نیز چنین باشید. این مکتب می تواند تمامی موحدان عالم را، که اکثریت قاطع انسانهای عصر حاضر را تشکیل می دهند، در برابر ملحدان که اقلیتی هستند، در صف واحد قرار دهد.
در سوره «سجده» هم بعضی از آیات مربوط به جدال، مطرح گردیده و نحوه استدلال آنها نیز تشریح شده است. در سوره «غافر» در بیان گوشه ای از جدال کافران، می فرماید: «ما یجادل فی ایات الله إلا الذین کفروا فلایغررک تقلبهم فی البلاد؛ جز آنهايى كه كفر ورزيدند [كسى] در آيات خدا ستيزه نمى كند پس رفت و آمدشان در شهرها تو را دستخوش فريب نگرداند.» (غافر/ 4) یعنی مبادا ترقی کاذب کافران شما را فریب دهد. اینها از نظر معارف عقلی بسیار نازل و در جهان بینی نابینایند و چون حق را نمی بینند نه از جهان، آنچنان که باید، بهره میبرند و نه به جهان، آنطور که باید، بهره می رسانند.
Sources :
عبدالله جوادی آملی- تفسیر موضوعی- جلد 8 صفحه 74