اندیشه رجعت در کلام مسیحی
رجعت
کلیسای اولیه به تعلیم در مورد رجعت مسیح علاقه فراوانی داشت. رسولان منتظر بودند که مسیح در عصر آنها رجعت فرماید و نسل بعدی هم همین امید پرجلال را حفظ کرد. این انتظار تا قرن سوم هم ادامه داشت، ولی از زمان کنستانتین به بعد در مورد آن غفلت شد، تا این که آن را تقریبا کنار گذاشتند. در قرن نوزدهم کلیسا بیدار شده، واقعیت بازگشت مسیح را مجددا مورد توجه قرار داد. تقریبا در تمام کلیساهای بشارت دهنده، بازگشت مسیح یک امر انکار ناپذیر است.در قرن اخیر این حقیقت مسیحی، در کلیساها دوباره مورد تأکید قرار گرفته است. حتی در دنیای الهیات جدید مشاهده می شود که بحث مرگ خدا کم کم جای خود را به الهیات امید بخش داده است که درباره امور آینده بحث می کند.
ماهیت رجعت مسیح
در مورد ماهیت رجعت مسیح بین مسیحیان اختلاف نظر وجود دارد. یک نویسنده ی پروتستان مذهب می نویسد: «در کتاب مقدس اشارات زیادی به بازگشت مسیح وجود دارد. عیسی اعلام فرمود که خودش شخصا می آید (یوحنا، 14: 3 و 21: 22 و 23); بدون انتظار و ناگهانی (متی، 24: 26 ـ 28); در جلال پدر همراه فرشتگان خود (متی، 16: 27 و 19: 28) و با پیروزی خواهد آمد.» (لوقا 19: 11)
این نویسنده به تعابیر دیگری که در مورد رجعت مسیح ارائه شده، همچون آمدن روح القدس، ایمان آوردن انسان، انهدام اورشلیم، زمان مرگ و ایمان آوردن جهان، اشاره می کند و آنها را غلط می شمارد.
از آیات کتاب مقدس بر می آید که در هنگام رستاخیز اول افراد ظالم و فاسد زنده نمی شوند بلکه آنان در مدت هزار سال عیش و سلطنت صالحان در قبر مشغول دیدن عذابهای مقدماتی هستند تا زمان رستاخیز بزرگ فرا رسد و آنان به کیفر نهایی اعمال خود برسند. در بعضی از کتابها آیات آمده است که شیطان و نیروهایش هزار سال در قعرها محبوس خواهند ماند و در این هزار سال شهیدان زنده می شوند. و مسیح بر جهان حکومت می کند و صلح و خیر در جهان برقرار می گردد.
مراحل رجعت مسیح در کلام مسیحی
به طور کلی حوادث آخرالزمان را می توان به چند محور مهم تقسیم کرد:
الف: رجعت اولیه مسیح
مرحله اول بازگشت مسیح، شامل ربوده شدن کلیسا (مومنان) است. در یک چشم بر هم زدن ناگهان و بدون تاخیر، مسیح (ع) آنانی را که آماده بازگشت او هستند می رباید، ولی در این میان خودش به زمین نزول نمی کند، مقدسان او را در هوا ملاقات می کنند، آنان جمع خواهند شد تا در بالای زمین او را ملاقات کنند. کلیسا پس از اینکه مسیح (ع) را به هنگام ربوده شدن در هوا ملاقات کرد به آسمان خواهد رفت و در آنجا برای گرفتن پاداش، مورد قضاوت قرار خواهد گرفت. داوری کلیسا به موضوع نجات مربوط نخواهد بود. چون نجات کلیسا در صلیب مسیح (ع) حاصل شده است. بلکه مومنان برای خدماتی که انجام داده اند پاداش خواهند گرفت. در این هنگام پیوند بین مسیح و کلیسا به حد کمال خواهد رسید.
ب: دوران مصیبت عظیم
بین مرحله اول و ثانی ظهور مسیح (ع)، دوره مصیبت عظیم واقع شده است. وقتی سالهای مصیبت بی سابقه به پایان خود نزریک شوند، روح هایی از دهان اژدها، وحش و نبی کاذب خارج می شوند و پادشاهان جهان را برای جنگ دور یکدیگر جمع می کنند. آنان با هم جمع می شوند تا اورشلیم را تصرف نمایند و یهودیان فلسطین را به اسارت درآورند. ولی در همان موقعی که به پیروزی نزدیک شده اند، مسیح (ع) با لشکریان خود از آسمان نزول خواهد فرمود. و در جنگ نهایی پس از غلبه بر آنان، پیشوایان آنان، گرفتار و به دریاچه آتش افکنده خواهند شد. شیطان نیز مدت هزارسال دربند خواهد بود.
ج: سلطنت هزارساله
مسیح پس از ظهور ثانوی خود، برای مدت هزار سال بر زمین حکومت خواهد کرد. عدل و انصاف کامل از ویژگیهای این حکومت است و مسیح (ع) به عنوان فرمانروای جهانی مورد پرستش قرار خواهد گرفت. در پایان این دوره قیامی از طرف شیطان در نتیجه آزاد شدنش از بند صورت خواهد گرفت و بسیاری را علیه مسیح (ع) خواهد شورانید. آنان که تحت رهبری شیطان بر ضد مسیح (ع) قیام می کنند، شهر مقدس را محاصره کرده، می کوشند آن را تسخیر نمایند. ولی آتش از آسمان نازل شده، آنها را هلاک می کند. با نابود شدن لشکر فوق، خود شیطان به دریاچه آتش افکنده می شود.
د: داوری شریران
توسط مسیح در دو نوبت داوری انجام خواهد شد. داوری اول در ابتدای سلطنت هزار ساله و بر روی زمین خواهد بود که در این داوری تمام امت ها جمع خواهند شد. برای صالحان حیات ابدی و برای طالحان مجازات ابدی در نظر گرفته می شود. ولی در داوری دوم (قیامت) که در آسمانها انجام خواهد شد و فقط به اموات اختصاص دارد، نامه ها گشوده می شوند. در این داوری فقط دریاچه آتش وجود دارد. در این دوره با نابودی زمین و آسمان و ایجاد زمین و آسمان جدید، حیات به شکلی نوین ادامه خواهد یافت. در این وضعیت جدید غم و اندوه وجود نخواهد داشت و شرارت و بی ایمانی ظهور پیدا نخواهد کرد. اشعیا در مورد این زمان می گوید که گرگ با بره و پلنگ با بزغاله در صلح و آرامش به سر خواهند برد.
هدف رجعت مسیح (ع)
در انجیل ها آمده است که: «مقصود مکشوف شده مسیح از رجعت او به زمین عبارت است از استقرار ملکوت در روی زمین.» در دین مسیحیت نیز هدف عالی از ظهور و رجعت حضرت عیسی (ع) رهایی مظلومین از تحت ستم ظالمین و بدکاران و برقراری حکومت عدل و داد در سراسر گیتی است.
مسیحیان معتقدند که مسیح رجعت خواهد کرد نه برای روح های جدا از بدن بلکه برای داوری انسان کامل. از بررسی آخرالزمان در دین مسیح (ع) معلوم می شود که در اصل آمدن مسیح در بین مسیحیان اختلاف نظری نیست و تنها در جزئیات مسئله اختلاف وجود دارد. همانند زمان آمدن، مدت سلطنت و کیفیت نابودی اشرار و ظالمان.
رجعت مسیح در اندیشه مسیحیت کنونی
در اندیشه مسیحیت کنونی، بازگشت مسیح، چنان با رستاخیز و قیامت گره خورده است که گویا این بازگشت در این دنیا صورت نمی گیرد. اما ظاهر عبارات عهد جدید خلاف این است و عده ای، به خصوص در سده های نخست، این انتظار را ناظر به این دنیا می دانسته اند. روشن است که آبای کلیسا رجعت مسیح را قریب الوقوع می دانستند. خداوند تعلیم داده بود که کلیسا همیشه در انتظار برگشت او باشد، و کلیسا تصور می کرد که مسیح در همان دوره رجعت خواهد فرمود و همین طور هم تعلیم می داد. در این مورد تنها استثنا پدران اسکندرانی بودند که بعضی از تعالیم اصولی دیگر را هم رد می کردند. می توان گفت که کلیسای اولیه پیوسته در انتظار برگشت مسیح بود، و به همین علت است که در نوشته جات آبای کلیسا اشارات زیادی به مصیبت عظیم دیده نمی شود. به علاوه نباید تعجب کرد که علمای قرون وسطی هم در این مورد ساکت بودند.
با مسیحی شدن کنستانتین (قسطنتین) و قبول مسیحیت به عنوان دین رسمی، کلیسا آیات مربوط به مراجعت مسیح را به طور مجانی تفسیر می کرد، و ضمنا با همین نوع تفسیر در مورد دوره هزار ساله، مصیبت عظیم هم به طور مجازی تفسیر می گردید و یا به فراموشی سپرده می شد. مصلحین کلیسا تعلیم در مورد رجعت مسیح را پذیرفتند؛ ولی در مورد نجات بیشتر تأکید می کردند تا در مورد جزئیات آخرت شناسی. پس در تاریخ کلیسا در مورد این تعلیم پیشرفت زیادی حاصل نشد. معهذا باید بدانیم که تعالیم مسیحی بر اساس کتاب مقدس قرار دارند، نه بر اساس عقاید تاریخی در نسل های گذشته، در مورد تعالیم، یگانه منبع و مرجع ما کتاب مقدس است و باید تعالیم خود را همیشه بر آن متکی سازیم. در کتاب مقدس دلایل متعددی وجود دارد که نشان می دهد عیسی مسیح، برای کلیسای خود، قبل از دوره مصیبت عظیم مراجعت خواهد فرمود.
Sources :
سید محمدادیب آل على- مسیحیت- انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم
عبدالرحیم سلیمانی اردستانی- درآمدی بر الاهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت- صفحه 207-209
هنرى تیسن- الهیات مسیحى- صفحه 338-339، 344، 380، 367، 327-333
جورج برانتل- آیین کاتولیک- مترجم حسن قنبری- مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب
محمدرضا زیبایى نژاد- مسیحیت شناسى مقایسه اى- سروش- 1384
محمدرضا زیبایى نژاد- درآمدی بر تاریخ و کلام مسیحیت- انتشارات اشراق- قم 137