عثمان بن علی علیه السلام
از شهداء بنی هاشم و آل علی (ع) در واقعه روز عاشورا سال 61 هـ.ق در کربلا.
پدرش: علی بن ابیطالب (ع)
مادرش: حضرت فاطمه ام البنین.
کنیه اش: «ابوعمرو» و در سال 40 هجری متولد شد. سومین پسر حضرت ام البنین بود و علی (ع)، پس از تولدش فرمود: «او را به نام برادرم «عثمان بن مظعون» (عثمان بن مظعون، از اصحاب بزرگوار و بسیار نزدیک به رسول خدا (ص) بود، بسیار عابد و زاهد و پیامبر او را خیلی دوست می داشت، اولین کسی بود که در قبرستان بقیع مدفون شد) نام نهادم.»
وی 4 سال در کنار پدرش زندگی کرد. حضرت ابوالفضل العباس (ع)، برادر بزرگ او از طرف مادری است که با برادران دیگرش عبدالله، جعفر و همین عثمان همگی در کربلا، شهید شدند. عثمان در آن زمان 21 ساله و به نقلی 23 ساله بود و فرزندی نداشت.
سال 61 هـ.ق، در جنگی که در کربلا میان سپاه امام حسین (ع) و دشمنان آن حضرت در سپاه عمر بن سعد لعنت الله علیه واقع شد، وقتی که اصحاب و یاران امام (ع) همگی شهید شدند، بنی هاشم (اهل بیت آن حضرت) یکی پس از دیگری به میدان مبارزه می رفتند، حضرت اباالفضل العباس که از برادران دیگر خود بزرگتر بود، رو به آنها کرد و فرمود: «ای برادران من، جانم فدای شما، به میدان بشتابید و خود را در مقابل سید و آقای خود سپر کرده و از او حمایت کنید.»
برادران، دستور او را اطاعت کردند و عثمان پس از اینکه عبدالله به میدان رفت و شهید شد. به جنگ با دشمن شتافت و چنین رجز می خواند.
انی انا عثمان ذوالمفاخر *** شیخی علی ذوالفعال الطاهر
هذا حسین خیره الاخایر *** و سید الصغار و الاکابر
بعد الرسول و الوصی الناصر
ترجمه: من عثمانم و صاحب افتخار، آقایم علی، همان مرد نیکوکار و پاکیزه، این حسین است که بهترین نیکان و بعد از رسول خدا و جانشین او، سرور تمام مردم و بزرگ و کوچک است.
او آنقدر جنگید تا اینکه «خولی بن یزید اصبحی» تیری به سوی او پرتاب کرد و او را به زمین انداخت و از پای درآورد.
مردی از قبیله «بنی ابان بن دارم» به او حمله کرد و سرش را از بدنش جدا نمود. به نقل از نفس المهموم، خولی آن سر را نزد عمر بن سعد برد و انعام خواست. او گفت: «انعام از امیرت بطلب.» یعنی از «عبیدالله ابن زیاد». خولی از عناصر بسیار کثیف حکومت بنی امیه بود که در زمان قیام مختار ثقفی، سال 66 هجری قمری، به دست عوامل او دستگیر و به خونخواهی شهداء کربلا کشته و جسدش در آتش سوخت. حضرت امام زمان مهدی (عج)، در زیارت ناحیه مقدسه، بر عثمان بن علی، درود و سلام فرستاده و قاتلش را لعنت کرده است.
«السلام علی «عثمان بن امیرالمؤمنین» سمی «عثمان بن مظعون»، لعن الله رامیة بالسهم «خولی بن یزید الاصبحی» و ابانی الدارمی؛ سلام بر عثمان فرزند امیر مؤمنان، همنام عثمان بن مظعون، خدا تیرانداز به سوی او خولی بن یزید اصبحی [و] آیادی [یا ابانی] دارمی را لعنت کند.»
Sources :
حاج شیخ عباس قمی- منتهی الامال
محمد سماوی- ابصار العین
سید محمد شیرازی- فرهنگ عاشورا
ملا آقاي دربندي- اسرار الشهادة
ابن اثیر- کامل
محمّد تقی بحرالعلوم- مقتل الحسین بحرالعلوم