مترجمین اسلامی و غیر اسلامی در تمدن اسلام
بخش عمده ای از تحرک علمی جهان اسلام خصوصا در حوزه هایی چون فلسفه و طبیعیات از مادر ترجمه زاده شد و با شروع نهضت ترجمه که عنوان بیت الحکمه را در پیشانی خود داشت، جمعی از نخبه های عالم اسلام، ترجمه را سرلوحه کارهای خویش قرارداده و از این طریق، معارف مغرب زمین را به مشرق زمین انتقال دادند تا در گهواره تفکر اسلامی، حقیقت خویش را بازیابد.
نقشی که جریان ترجمه در بالندگی مقداری از دانش ها و رشته ها ایفا نمود، نقشی حساس و تعیین کننده و در حقیقت، پلی بوده است از غرب به شرق در راستای به ثمر رساندن «فرهنگ مشترک بشری». در این میان، بار اصلی را مترجمین بر دوش گرفته راه را برای ظهور و بروز مراحل بعدی هموار کردند.
اسامی تعدادی از مترجمین اسلامی و غیر اسلامی در تمدن اسلام
1- محمدبن ابراهیم الفزاری
2- ابوالحسن اهوازی
3- ابوالحسن ثابت بن قره همدانی
4- مطهر بن طاهر المقدسی
5- عبدالمسیح بن ناعمه حمصی
6- ابن توماالرهاوی
7- جرجیس بن جبرئیل نسطوری
8- جبرئیل بن بختیشوع
9- ابویحیی البطریق
10- ابوزکریا یحیی بن البطریق
11- یعقوب بن طارق
12 - سه فرزند موسی بن شاکر
13- حنین بن اسحاق
14- اسحاق اسراییلی
15- موسی بن میمون
16- قسطی بن لوقا بعلبکی
17- شاپور بن سهل
18- یحیی بن سرافیون
19- متی بن یونس
20- ابراهیم بن یعقوب
21- ابوسهل عیسی بن یحیی جرجانی
22- ابوزکریا یحیی بن یوحنا بن ماسویه
23- یونس بن اسحاق بن بکلادش
24- ابوالبیان بن المدور
25- ابوالفرج یعقوب بن اسحاق
26- ابوالمنی بن ابی نصر الهارونی
Sources :
محمدتقی جعفری- علم و دین در حیات معقول- صفحه 227-228