جنگ فقر و غنا در اسلام
جنگ فقر و غنا یک جنگ الهی است زیرا اغنیا و توانگران به حدود الهی و وظایف دینی و شرعی خویش پایبند نیستند و ستم روا می دارند و بندگان خدا را استثمار می کنند و از هر گونه رشدی باز می دارند؛ پس لازم است که محرومان با آنان بجنگند و حق خویش را که به نص احادیث در اموال آنان است باز ستانند و از اینجاست که یکی از درخشانترین فصلهای مبارزات الهی در طول تاریخ که به دست پیامبران خدا صورت گرفته است و خداگرایانی بسیار (ربیون کثیر) همراه پیامبران در آن مبارزات مقدس شرکت جسته اند همین جنگ فقر و غناست به منظور ایجاد عدالت و قسط «لیقوم الناس بالقسط؛ تا مردم به انصاف برخیزند.» (حدید/ 25) و فراهم ساختن زمینه برای عمل به احکام دین خدا (العدل حیاه الاحکام).
کسانی که جز این می گویند استعداد لازم برای درک حقایق تربیتی و انسانی و اجتماعی و سازنده ندارند و اینان نفس پیامبران را اینگونه شهید می کنند. افسوس که ما مدافعان (قسط و عدل) و افسردگان از محرومیت محرومان تا پیش از ظهور دولت عدل قرآنی قدرتی نداریم و جز زنده نگاهداشتن یاد عدالت و گفتن و نوشتن درباره آن کاری از ما ساخته نیست؛ لیکن سنگی که اکنون دهان این مروجان تفاوت و ظلم و تبعیض و تثبیت کنندگان تکاثر و اتراف و این ذبح کنندگان ارزشهای مقدس الهی را خرد کند و غائله عوام فریبی و اتهام آفرینی و ارتجاع گرایی را بخواباند و نامشروع بودن جانبداری آنان را از سرمایه داران و سرمایه داری و زندگانی های ضد ارزشی اشرافی بر ملا سازد سخنانی است که در این باره امام خمینی در صحیفه نور گفته است:
نسل به نسل و سینه به سینه شرافت و اعتبار پیشتازان این نهضت مقدس و جنگ فقر و غنا محفوظ بماند؛ و باید سعی شود تا از راه رسیده ها و دین به دنیا فروشان چهره کفر زدایی و فقر ستیزی روشن انقلاب ما را خدشه دار نکنند. جنگ ما جنگ حق و باطل بود و تمام شدنی نیست. جنگ ما جنگ فقر و غنا بود. جنگ ما جنگ ایمان و رذالت بود. امروز جنگ حق و باطل جنگ فقر و غنا جنگ استضعاف و استکبار و جنگ پابرهنه ها و مرفهین بی درد شروع شده است
حق و باطل نیز مصداق های گوناگون دارد. در زمینه معیشت و اقتصاد فقر باطل است و غنای مولد فقر نیز باطل. و قسط حق است و عدل حق. پس جنگ فقر و غنا نیز از مصادیق جنگ حق و باطل است. اگر درکی و شعوری باشد. اینان نمی فهمند که سکوت در برابر فقر فقیران و گرسنگی گرسنگان که امام علی (ع) آن را مخالف تعهد و وظیفه عالم دینی می داند از مصداق های رذالت است نه ایمان. اینگونه کسان حتی وسائل الشیعه را نمی خوانند تا ببینند امام جعفر صادق چگونه به جنگ فقر و غنا دامن زده و شعله آن را برافروخته است: در وسایل الشیعه آمده است: «ان الناس ما افتقروا و لا احتاجوا و لا جاعوا و لا عروا الا بذنوب الاغنیاء؛ مردمان فقیر محتاج گرسنه و برهنه نگشتند مگر در اثر گناه توانگران.»
بر فرض که مسلکهای باطل و الحادی سخنان و شعارهای حق را که از هزاران سال پیش پیامبران الهی گفته اند تکرار کنند نباید از سر غفلت یا جانبداری های نامشروع آن شعارها را به نام آنان ثبت نماییم و اینگونه خاصه بخشی کنیم. اینها همه ارزشهای الهی است و شعارهای پیامبران الهی.
جنگ فقر وغنا در واقع همان جنگ کفر و ایمان است بنابر احادیث فقر عامل کفر است. و هر مومنی باید با عامل کفر مبارزه کند پس مبارزه با فقر وظیفه ای ایمانی است. و مبارزه با فقر مبارزه با عوامل پدیدآورنده فقر است یعنی اغنیا و توانگران به نص کلام امام صادق (ع) و احادیث دیگری از پیامبر اکرم (ص) و امامان دیگر.
شعاری که به ابوذر غفاری انسان تراز قرآن و نمونه کامل شیعه علی (ع) نسبت داده اند نیز در همین جهت قرار دارد: «عجبت لمن لا یجد قوته کیف لا یخرج من بیته شاهرا سیفه؛ تعجب می کنم از کسی که روزی و وسیله زندگی ندارد چگونه شمشیر نمی کشد و برای طلب حق خود خروج نمی کند؟»
فقها فرموده اند: اگر به غذای کسی دسترس داشته باشد در صورتی که مالک نیاز شدید (اضطرار) به استفاده از آن دارد خود او اولی است. و اگر این شخص اضطرار دارد و او اولی است. و اگر بهای آن را نداشت بر مالک واجب است آن را به او ببخشد. اگر نبخشید می تواند غصب کند (به زور بگیرد و استفاده کند) در این صورت اگر مالک مقاومت کرد می تواند او را بکشد.
و این فتوای بزرگان چون شیخ طوسی و محقق حلی است. و آیا جنگی از این بالاتر متصور است؟
Sources :
محمدرضا حکیمی- قیام جاودانه- صفحه 176-180