سخنان آیت الله صافی گلپایگانی درباره آیت الله بروجردی
آیه الله شیخ لطف الله صافی گلپایگانی می گوید:
آیه الله بروجردی، از کسانی بود که حقیقت حق را درک کرده و یافته بود. عرفانش، از عرفان خالص قرآنی و توحیدی الهام گفته بود، و از تعطیل و تشبیه منزه بود.
از احادیث شریفه، و «نهج البلاغه»، و ادعیه «صحیفه کامله»، و سایر دعوات مأثوره از پیغمبر اعظم (ص) و اهل البیت (ع)، مانند دعای «کمیل»، «عرفه»، «ابوحمزه» و... بهره می گرفت. از دعاهایی که از مضامین بلند عرفانی و حقایق توحیدی و اخلاقی و تربیتی آنها، جهت تکمیل معارف و تهذیب اخلاق و صفای روح می توان کمک گرفت، بهره می برد.....
سیر و سلوک ایشان «کاملا، شرعی» و در محدوده ریاضات شرعیه بود. انجام فرائض، نوافل، انواع عبادات، خلوص نیت، دعاها، ذکرها، فکر و محاسبه نفس، تأسف بر گذشته، خوف از حال و آینده (که مبادا لغزشی سر زند...)، انجام مستحبات و ترک مکروهات، برنامه سیر و سلوکی ایشان بود. در این راه، معتقد به ارشادات شرعی بودند. غیر از تعالیم مأثوره و شرعیه را معتبر نمی شمردند. در عرفان خداشناسی و سیر و سلوک، هیچ خط و حرفی (از قبیل فلسفه، عرفان و تصوف) را معتبر نمی شناختند. و برنامه های به اصطلاح عرفانی متصوفه و غلوآمیز را شدیدا تخطئه می کردند...
خلاصه در عرفان و سیر و سلوک، همان خط و راه مستقیم بزرگان اصحاب و علماء مانند شیخ طوسی، علامه مجلسی، و سایر فقها و محدثین عالیقدر را یگانه خط نجات می دانستند. در عین حال، با نگرش وسیعی که داشتند، دور از تحجر و تقدس مآبیهای عوام پسند بودند. افکار صوفیانه و اعمال و حالاتی را که چه بسا برخی نادانان، برای پیروان طریقیت، فضیلت کرامت اخلاقی، و نشانه اعراض از دنیا و صفای باطن می شمردند، مردود می دانستند. اسلام محمدی (ص) را خالی از رهبانیت و بی تفاوتی می شمردند.
مواظب بودند که در بیان ربط عالم و ماسوی الله به خداوند، از ارشادات و اصطلاحات قرآن خارج نشوند، و در تعبیرهایی مانند «خلق» و «خالق» و «مخلوق»، از آن (قرآن) تبعیت کنند. اصطلاحات عرفانی مصطلح متصوفه را بر زبان نمی آوردند. باطل شمردن بدعتهای فرق را از وظایف مهم علماء می دانستند.
معتقد بودند که راه و رسم عبادات و دعا، و تزکیه نفس، و تهذیب اخلاق، و صفای باطن، و کمال معرفت، و قرب الهی را باید از اهل البیت (ع) آموخت. همانطور که در «فقه» همه احکام را توقیفی می دانیم که باید از ادله محکم (حتی استحباب و کراهت را) به اثبات رساند، و غیر این حرام است، در اوراد و اذکار، و عبادات و ریاضتها، و اصطلاحات عرفانی و معرفه الله و اسماء الحسنی، و مقامات و درجات انیاء و ائمه (ع) نیز، این توقیفی بودن را باید رعایت کرد.
و این است عالم ربانی، و متأله قرآنی، و فقیه جعفری، و مجتهد شیعی، و اسوه تکاملهای راستین انسانی.
Sources :
محمدرضا حکیمی- عقل سرخ- صفحه 110-113