شهادت امام سجاد علیه السلام
در سال رحلت امام سجاد تاریخ نویسان همداستان نیستند، بلکه اختلاف در سال وفات او بیشتر از اختلاف در سال تولد اوست. (هفتاد و چهارم تا یکصد و دهم هجری) که البته عبارت (اربع و سبعین) در تاریخ گزیده سهوالقلم نویسنده است و باید (اربع و تسعین) باشد.
بیشتر محدثان و تاریخ نویسان رحلت حضرتش را به سال نود و چهار هجری نوشته اند از آن جمله است: زبیری در نسب قریش، ابن قـتیبه در المعارف و بلاذری در انساب الاشراف و ابن جوزی در صفه الصفوه و علی بن عیسی اربلی در کشف الغمه. سال نود و چهارم هجری را سنه الفقهاء نامیده اند چون گروه بسیاری از فقیهان مدینه در این سال از جهان رفتند.
در مقابل این گفته ها مفید در ارشاد و کلینی در کافی و اربلی در یکی از اقوال خود و طبری در تاریخ سال نود و پنج را اختیار کرده اند.
نیز بلاذری در یکی از روایت های خود همچنین علی بن عیسی اربلی نوشته اند وی به سال نود و دو درگذشت.
از میان این گفته ها سال نود و چهارم و نود و پنجم شهرت دارد و قوت اقوال سال نود و چهارم بیشتر می نماید.
کفعمی در مصباح نویسد: «روز شنبه بیست و دوم محرم سال نود و پنجم با زهری که به دستور هشام بن عبدالملک بدو خوراندند مسموم شد.»
مدفن او قبرستان بقیع در کنار عمویش حسن بن علی (ع) است.
شبی که بامداد آن به جوار پروردگار رفت فرزند خود امام محمد باقر (ع) را فرمود:
«آبی برای وضوی من بیاور!» و چون آب را آوردند گفت: «نمی خواهم، در این آب مردار است.» پس از جستجو معلوم شد موشی در آب مرده است.
هنگام مرگ غشی بر او رخ داد و چون چشم خود را گشود سوره واقعه و سوره فتح را خواند و سپس گفت: «الحمد الله الذی صدقنا وعده و أورثــنا الأرض نتبـــوا من الجنة حیث نشاء فنعم أجر العاملین؛ سپاس خدایی را که وعده خویش درباره ما راست فرمود و بهشت را میراث ما کرد تا هر جا که خواهیم جای گیریم. پس چه نیک است پاداش عاملان.» (زمر/ 74) آنگاه خاموش شد.
ابن سعد به سند خود از ابوجعفر (ع) آورده است که امام سجاد وصیت کرد که در مرگ او کسی را خبر نکنند و او را زود به خاک بسپارند و در کفن پنبه بپیچند و در حنوط او مشک نیامیزند لیکن به هنگام تشییع و دفن آن بزرگوار انبوهی از مردم فراهم آمد که مدینه مانند آن را کمتر دیده بود.
Sources :
سیدجعفر شهیدی- زندگانی علی ابن الحسین علیه السلام- صفحه 201-202