نقش سربازان ایرانی در بسط فرهنگ اسلامی در هند
در کتاب راجع به فعالیتهای نظامی مسلمین در هند آمده است: در سال 43 هجری برای اولین بار عبدالله بن سوار عبدی که از جانب عبدالله بن عامر بن کریز مأمور مرز "سند" بود به سرزمینهای آن ناحیه حمله برد. در سال 44 مهلب بن ابی صفره بدان جا حمله برد و در سال 89 هجری محمد بن قاسم در جنگی پادشاه سند را بکشت و با کشته شدن او سرزمین هند به تصرف مسلمانان درآمد. اما انتشار اسلام در معظم شبه قاره هند نیز به وسیله ایرانیان بود.
در اینجا باز به سندی تاریخی مراجعه می کنیم. جرفاد قانی در آغاز کار ناصرالدین سبک تکین نویسد: "پس روی به جهاد کفار و قمع اعدای دین آورد و ناحیت هندوستان که مسکن دشمنان اسلام و معبد اوثان و اصنام بود دارالغزو ساخت".
و در شرح حال محمود غزنوی می نویسد: سلطان یمین الدولة و امین الملة چون نواحی هند بگرفت، در اقاصی آن ولایت به جایی رسید که هرگز رایت اسلام بر آن حدود طلوع نکرده بود و از دعوت محمدی به هیچ عهد بدان طرف معجزه و آیتی نرسیده بود و عرصه آن بقاع از ظلمت کفر و شرک پاک کرد و مشاعل شریعت در آن دیار و امصار بر افروخت و مساجد بنیاد نهاد و تلاوت کتاب عزیز و دراست قرآن مجید و دعوت اذان و شعار ایمان ظاهر گردانید. رفتار محمود غزنوی در جانب مشرق بی شباهت به عبدالرحمن اول حکمران اسپانیا فاتح اسلامی در مغرب نیست.
تفاوت فتوحات اسلامی در شرق و غرب
ولی ناگفته نماند که بین فتوحات اسلامی در شرق و غرب تفاوتی بزرگ به چشم می خورد مسلمانان عرب در جانب غربی توانستند دامنه فتوحات خود را تا قلب اروپا پیش ببرند، اما در طول تاریخ بسیاری از آن مناطق از حوزه متصرفات اسلامی خارج شد، و مردم آن سرزمین مسلمانی را رها کردند، ولی تمدن اسلامی که به وسیله عنصر ایرانی در نواحی شرقی پایه گذاری شد، آنچنان ثابت و استوار ماند که پس از گذشت قرنها هنوز آن مردم به قبله مسلمانان نماز می خوانند و کتاب کریم را تلاوت می کنند. و شگفت اینکه در همان سال که قسمتی از خاک مسلمانان در ناحیه شمالی شبه جزیره عربستان مورد تجاوز واقع و اشغال گردید، در جانب شرق ایران دولتی با 90 میلیون تن به نام پاکستان بوجود آمد و الحاق خود را به ممالک اسلامی اعلان نمود (هزاره شیخ طوسی، صفحه 182-180).
هر چند در فتوحات آسیای صغیر و شبه قاره هند نام قلج ارسلان، سبکتکین، محمود غزنوی و امثال آنها برده می شود که ترک نژادند، اما همان طور که آقای دکتر شهیدی تذکر داده اند آن ترک نژادان در آن وقت نماینده و مظهر قدرت مردم سرزمین ایران بوده اند و به نام پادشاهانی مسلمان بر این ملت، حکمرانی داشته اند و این ملت ایران بود که جهاد می کرد نه مردم دیگر.
Sources :
مرتضی مطهری- خدمات متقابل ایران و اسلام- ص 383-382