صورت برزخی ارواح مومنان در عالم برزخ
ارواح مؤمنین که از دار دنیا میروند در عالم برزخ به صورت های برزخیه ممثل و مصور میگردند. ارواح کافران به صورت شیاطین و ملکاتی که در آنهاست و آن ملکات ناشی از صفات بهیمیه آنها می باشد، در عالم برزخ به همان صورت های مثالیه و برزخیه ممثل میشوند. ولی مؤمنین که از دنیا رخت بر می بندند پس از مرگ به صورت انسانند نه به صورت های دیگر.
شیخ طوسی در کتاب "امالی" خود روایت میکند از ابن ظبیان که میگوید: من در خدمت حضرت امام جعفر صادق (ع) بودم که فرمود: مردم در باره ارواح مؤمنین پس از مرگ چه میگویند؟ عرض کردم: میگویند: آنها پس از مرگ در حواصل طیور خضر (سنگدان و چینه دان مرغان سبز رنگ) قرار میگیرند. حضرت فرمود: سبحان الله! مؤمن در نزد خدا گرامی تر از آن است که روح او را در سنگدان مرغی قرار دهد؛ ولیکن چون وقت ارتحال مؤمن میرسد، رسول خدا (ص) و علی (ع) و فاطمه (س) و حسن (ع) و حسین (ع) به نزد مؤمن می آیند، و با آنها ملائکه مقرب پروردگار هستند. پس اگر خداوند زبان مؤمن را به شهادت به توحید پروردگار و به نبوت پیامبر (ص) و به ولایت اهل بیت گویا کند، بر این معنی رسول خدا و علی و فاطمه و حسن و حسین شهادت میدهند و فرشتگان مقرب هم با شهادت آنها شهادت میدهند. و اگر زبان مؤمن در آن حال بسته باشد، خداوند پیامبر خود را از محتویات ضمیر آن مؤمن آگاه میکند، پس رسول خدا بر آن گواهی میدهد، و بر اساس شهادت پیامبر علی و حسن و حسین ـ که بر تمام آنها صلوات و رحمت خدا باشد ـ گواهی میدهند، و افرادی که از فرشتگان حضور دارند آنها نیز گواهی میدهند. و چون پروردگار روح آن مؤمن را بسوی خود قبض کند، آن روح را در بهشت میبرد و در صورتی مثل صورت خود آن مؤمن قرار میدهد بطوریکه در بهشت میخورند و می آشامند؛ و چون روح تازه و شخص تازه ای از دنیا بر آنها وارد شود، آنها را به همان صورت هائی که در دنیا داشتند می شناسد.
و نیز در "کافی" با إسناد متصل خود از ابوبصیر از حضرت صادق (ع) روایت کرده است که فرمود: ارواح مؤمنان در بهشت در کنار درختی در صورت اجسام بشریه قرار دارند و بدین صورت ها یکدیگر را می شناسند و با یکدیگر گفتگو دارند. چون یک روح تازه بر آنها وارد شود، میگویند: فعلا او را از پرسش واگذارید، چون از مقام هول و ترس عظیمی رهائی یافته است. و سپس از او می پرسند: فلان کس چه کرد؟ و فلان کس چه کرد؟ اگر در پاسخ بگوید: او زنده بود، ارواح امید خیر و رحمت و سعادت درباره او دارند؛ و اگر بگوید: هلاک شده است، ارواح میگویند: به پستی و خواری گرائید، به پستی و خواری گرائید. چون اگر از اهل بهشت بود مسلما با آنها بود و چون در میان آنها نیامده معلوم میشود در جهنم رفته است.
و نیز در "کافی" با سند متصل خود از أبوبصیر از حضرت صادق علیه السلام روایت میکند که: میگوید: درباره ارواح مؤمنان از آن حضرت سؤال کردم، فرمودند: در حجره هائی در بهشت سکونت دارند، از غذای بهشتی میخورند و از آشامیدنی های آن می آشامند و میگویند: بار پروردگار ما! ساعت قیامت را برای ما به پا دار، و بر آنچه به ما وعده فرمودی وفا کن، و آخرین فرد ما را به اولین فرد ما ملحق گردان.
Sources :
lمرتضی مطهری - کتاب آشنایی با قرآن 9 - صفحه 215 تا 218