علت سوگندهای قرآنی
انسان هنگامی که به چیزی سوگند می خورد، در حقیقت، امر مورد احترامی را که برای خودش محترم است و مخاطب هم می داند که آن چیز مورد علاقه اوست و حاضر نیست آن را خوار و زبون سازد، پشتوانه صحت و درستی سخنش قرار می دهد، لهذا (برای این) علمای ادب می گویند سوگند تأکید و تأیید راستی سخن حق است، ولی گاهی انسان سوگند یاد می کند نه برای این منظور بلکه برای افاده امری است که لازمه سوگند است، یعنی برای افاده اینکه طرف بداند گوینده برای آن چیز احترام قائل است، وقتی که کسی می خواهد به مردم بفهماند برای فلان شخص احترام قائلم به سر او و جان او سوگند می خورد، در این گونه قسم ها هدف متوجه مقسم به (چیزی که به او قسم خورده شده) است نه مقسم علیه (مطلبی که در مورد او قسم یاد شده است).
سوگندهای قرآن از نوع دوم است، قرآن اگر به ماه و خورشید و زیتون و انجیر و روز و شب سوگند یاد کرده است می خواهد بشر را متوجه اهمیت این امور کند.
در قرآن به حروف الفبا نیز سوگند خورده شده چرا که یکی از مهمترین اموری که نقش اساسی در تمدن و فرهنگ انسانیت داشته، همین حروف الفبا است.
حتی نوشتن و خط که خود نعمتی بسیار بزرگ است، قرآن در جای خود به آن نیز سوگند می خورد.
Sources :
مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن 1 و 2- صفحه 124-123