تقسیم هستی از نظر رحمت
اینکه گفته می شود که فرق رحمان و رحیم این است که رحمان مربوط به دنیا است و رحیم مربوط به آخرت، یا گفته می شود که رحمان شامل همه مردم اعم از کافر و مؤمن می شود اما رحیم تنها شامل حال مؤمنین می گردد توضیحش این است که رحمان دلالت بر رحمت واقعه پروردگار می کند و شامل همه موجودات می شود ولی بالاخره در این عالم یک سلسله از موجودات پس از هستی معدوم می شوند و فانی می گردند ولی رحیم نوعی از رحمت است که جاودانگی دارد و تنها شامل آن بندگانی است که از طریق ایمان و عمل صالح خود را در مسیر نسیم رحمت خاصه حق قرار داده اند.
دنیا و آخرت از آن نظر که در جهانند با یکدیگر فرق ندارند که یکی اعتبار رحمت را از ماده و تبصره رحمان و دیگری از ماده یا تبصره رحیم یا مثلا رحمتهای مشترک کافر و مؤمن از یک ماده و یا تبصره تأمین شده باشد و رحمتهای خاص اهل ایمان از ماده یا تبصره دیگر. جهان هستی اینچنین تقسیمات ندارد. تقسیم هستی از نظر رحمت این است که جهان آمدن دارد و بازگشت. جهان از اوئی دارد و به سوی اوئی. خداوند رحمان است یعنی آمدن و از اوئی جهان مظهر رحمت است، و خداوند رحیم است یعنی بازگشتن و به سوی اوئی جهان نیز مظهر رحمت است. حتی جهنم و عذاب الهی که مظهر جباریت و انتقام الهی است نیز مولود رحیمیت اوست.
Sources :
مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن 1 و 2- صفحه 104-103