راههای ایجاد محبت اهل بیت (ع) در جوانان
محبت ائمه معصومین (ع) یکی از فرایض اسلامی است. برقراری ارتباط عاطفی بین جوانان و ائمه (ع) آنان را از لغزش ها، آسیبها حفظ می کند ضمن این که با بهره گیری از آموزه های اهل بیت (ع) می توانند مسیر صحیح زندگی را انتخاب نمایند. محبت اهل بیت (ع) ابعاد گسترده ای دارد. مقصود از اهل بیت (ع)، دوازده امام و حضرت زهرا (س) می باشد. مقصود از محبت، دوستی و نهایت عشق ورزیدن به خاندان پیامبر (ص) است که در متون دینی و روایات با واژه هایی مانند مودت، محبت و ولایت یاد شده است.
راه های ایجاد محبت اهل بیت (ع)
شیوه های متعددی برای ایجاد محبت اهل بیت (ع) در جوانان وجود دارد که برای رعایت اختصار به بعضی از آنها اشاره می شود:
1- الگو سازی
به طور کلی مردم و به ویژه جوانان، آرمان گرا و قهرمان دوست هستند، از این رو سعی می کنند رفتار و گفتار آنان را الگوی خود قرار دهند. کشورهای غربی درباره شخصیت ها و چهره های علمی خود صدها کتاب و مقاله می نویسند و فیلم و مجسمه می سازند، اما متأسفانه ما بزرگان دینی مان را که بسیار ارزنده تر و شایسته تر از الگوهای غربی هستند، آن چنان که باید مطرح نکرده ایم و به الگوسازی نپرداخته ایم. اگر جوانان جایگاه رفیع و آموزه ها و روشهای امامان را در زندگی بشناسند، مجذوب آنها می شوند. در آموزه های دینی سفارش شده است که مردم ائمه معصومین را الگو قرار دهند. در قرآن کریم، پیامبر اکرم الگویی حسنه معرفی شده است. پیامبر (ص) نیز همگان را به الگوگیری از اهل بیت فرا خوانده و فرموده است: «اهل بیت من میان حق و باطل را جدا می کنند و پیشوایانی هستند که باید به آنها اقتدا کرد».
2- تعظیم و تکریم اهل بیت (ع)
نحوه برخورد والدین، معلمان و بزرگان جامعه با خاندان پیامبر (ص)، نقش تعین کننده ای در ایجاد محبت آنان دارد. احترام نام ائمه، صلوات فرستادن برای آنان، برخاستن هنگام ذکر نام امام زمان، برپایی جشن های میلاد امامان و برگزاری مراسم عزاداری در شهادت آنان و... موجب می گردد که جوانان به سوی اهل بیت جذب شوند. در روایات اسلامی سفارش شده فرزندان خود را به نام ائمه معصومین (ع) نامگذاری کنید. هم چنین تأکید شده است که هنگام شنیدن نام محمد (ص) بر او و آلش درود بفرستید.
3- یادآوری عنایت ویژه اهل بیت (ع) به شیعه
یکی از شیوه های جذب جوانان به اهل بیت (ع) بیان عنایت های ویژه آنان به شیعیان است. زیرا جوانان به طور فطری دوست دارند که مورد توجه و عنایت همگان به ویژه بزرگان قرار گیرند. بر این اساس اگر جوانان بدانند که اهل بیت (ع) آنان را شاخ و برگ درختی می دانند که به خودشان مربوط می شود و در دنیا گرفتاری هاشان را حل کرده و در آخرت از آنان شفاعت می کنند، دل باخته اهل بیت می گردند.
4- بیان جایگاه اهل بیت (ع)
باید به جوانان آموخت که اهل بیت واسطه فیض الهی بوده و ولی نعمت های ما هستند. اگر جایگاه اهل بیت در قالب تدوین کتب، تهیه سریالها و برگزاری همایش و نظایر آن شناسانده شود، جوانان مجذوب اهل بیت می شوند. امام رضا (ع) فرمود: «اگر مردم خوبی های حرف ها و تعالیم ما را بشناسند از ما پیروی می کنند».
5- بیان فضیلت دوستی اهل بیت
گر چه بیان جایگاه اهل بیت در ایجاد محبت آنان نقش مهمی دارد ولی بیان فضیلت محبت اهل بیت در ایجاد محبت آنان نقش مهمی دارد و تأثیر آن را چند برابر می کند. احادیث فراوانی درباره فضیلت اهل بیت وارد شده است. پیامبر (ص) فرمود: «هرکس با محبت آل محمد بمیرد، شهید مرده است، آمرزیده می شود با توبه و ایمان کامل می میرد فرشته مرگ او را به بهشت مژده می دهد و قبرش زیارتگاه رحمت الهی می شود....
در روایاتی دیگر مودت و ولایت اهل بیت یک فرض الهی و ملاک قبولی اعمال و و عبادت به حساب آمده است. اهل سنت نیز به محبت اهل بیت تأکید کرده اند. در شعر شافعی آمده است: ای خاندان پیامبر حب شما فریضه ای است که خداوند در قرآن آورده است، برای شما همین بس که هر کس (در نماز) بر شما صلوات نفرستد، نمازش درست نیست. از بزرگترین امتیاز تشیع بر سایر مذاهب این است که پایه و زیربنای اصلی آن محبت است. از زمان شخص بنی آدم (ص) که این مطلب پایه گذاری شده زمزمه محبت و دوستی بوده است. آن جا که در سخن پیامبر جمله: «علی و شیعته هم الفائزون» را می شنویم.
6- تشکلهای مذهبی
برنامه های خودجوش جوانان که به صورت گروهی انجام می گیرد؛ مانند چراغانی و آذین بندی معابر در نیمه شعبان، تشکیل و راه انداختن دسته عزاداری و... همه گره زننده قلب جوانان با محبت اهل بیت است. در آموزه های اسلامی مسلمانان از مبالغه گرایی نهی گردیده اند و به آنها سفارش شده است که اهل بیت را آن گونه که هستند معرفی نمایند. پیامبر اسلام (ص) فرمود: مرا بیش از حقم بالا نبرید زیرا خداوند قبل از اینکه مرا پیامبر قرار دهد، عبد خود قرار داده است. برخی در محبت ورزی به اهل بیت و معرفی آنان تفریط نموده اند و محبت آنان را با دیگران برابر دانسته اند. این افراد عقیده دارند که اهل بیت، متعلق به زمان خودشان بوده اند و نمی توانند الگوهای موفق برای انسانها در همه عصرها باشند. بهترین شیوه اظهار محبت به اهل بیت رعایت اعتدال است.
8- زیارت و توسل به اهل بیت
حضور جوانان در اماکن مذهبی و زیارت اهل بیت (ع) سبب می شود که بیشتر با جایگاه آنان آشنا شوند و زمینه عمق بخشیدن به مودت اهل بیت فراهم گردد. از سوبی دیگر توسل به اهل بیت و خواندن زیارت نامه های آنان سبب می شود جوانان دلباخته آن بزرگواران گردند زیرا در این زیارت نامه ها، ابعاد زندگی و تعلیمات اهل بیت بیان گردیده است.
9- شبهه زدایی
امروزه دشمنان اسلام و اهل بیت با بهره گیری از همه اهرمها از جمله: فیلم، کتاب، سینما.. در صدد تضعیف باورهای دینی جوانان از اهل بیت، برآمده اند. بر این اساس یکی از شیوه های موفق در ایجاد محبت اهل بیت شبهه شناسی و شبهه زدایی است. البته شبهه زدایی باید به گونه ای نظام یافته صورت گیرد. تغذیه فرهنگی و شناساندن درست اهل بیت، جوانان را از آسیبها و شبیخون فرهنگی دشمن حفظ می کند.
Sources :
نشریه معارف اسلامی- شماره 62
علیرضا انصاری- مقاله جوانان و محبت اهل بیت
مرتضی مطهری- جاذبه و دافعه امام علی (ع)- صفحه 40