جایگاه مسجدالاقصی در آیات قرآن
در مجموعه آیات قرآن در ارتباط با مسجد دو آیه در رابطه با مسجدالاقصی به چشم می خورد، یک مورد با تصریح و یک مورد هم به طور اشاره. مورد اول در آغاز سوره اسراء قرار دارد که همه مفسران آیه مورد نظر را در مورد معراج پیامبر (ص) می دانند.
خداوند می فرماید: «سبحان الذی اسری بعبده لیلا من المسجدالحرام الی المسجدالاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع البصیر»؛ پاک و منزه است خدایی که در مبارک شبی بنده خود محمد را از مسجدالحرام (مکه معظمه)، به مسجدالاقصایی که پیرامونش را مبارک و پر نعمت ساختیم سیر داد تا آیات خود را به او بنماید که خدا به حقیقت شنوا و بیناست.(اسراء/ 1).
کلمه قصی به معنی بعد و دوری است و به صورت افعل تفضیلی (اقصی) به معنی دورتر آمده است، اما چرا مسجدی که در بیت المقدس قرار دارد مسجدالاقصی نامیده شده، چون آن مسجد در مقایسه با مکه و مسجدالحرام که محل پیامبر و مسلمین بوده در دورترین نقطه قرار داشت. معراج پیامبر در سال دهم بعثت اتفاق افتاد. اینکه معراج پیامبر (ص) از مسجد آغاز شد، دارای یک نکته مهم می باشد و آن اینکه هدف معراج کسب معرفت و رشد معنوی بود و مسجد می تواند بهترین سکوی پرواز معنوی مؤمن باشد.
آیه دیگری که در رابطه با مسجدالاقصی است در رابطه با بنی اسرائیل و حوادث مربوط به آنهاست، که در ادامه آیه 1سوره اسراء آمده، آنچه در مجموعه این آیات به بحث ما ارتباط پیدا می کند آیه 7 می باشد: «ان احسنتم احسنتم لانفسکم و................ و لیدخلوا المسجد کما دخلوه اول مره و لیتبروا ما علو تتبیرا»؛ «اگر نیکی و احسان کردید به خود کردید و اگر بدی کردید به خود کردید و آنگاه که وقت انتقام شما فرا رسد تا اثر اندوه به رخسار شما ظاهر سازند و به مسجد بیت المقدس مانند بار اول درآیند و بهر چه رسند نابود ساخته و به هر کس تسلط یابند به سختی هلاک گردانند».(اسراء/ 7).
اکثر مفسران مراد از مسجد را در این آیه بیت المقدس و مسجدالاقصی می دانند، آن چنان مسجد از دیدگاه قرآن دارای عظمت و احترام است که خداوند در آیه 1سوره اسراء تمام بیت المقدس را به نام مسجد یاد می کند و آزاد کردن مساجد از سلطه کفار را از وظایف مؤمنان می داند، برای سرکوب یهودیان متجاوز مردان خدا وارد بیت المقدس می شوند چنان که مسلمانان با فتح مکه وارد مسجدالحرام شدند، در واقع برای تقویت حق قلع و قمع مستکبران لازم است.
Sources :
سيد محمد حسين طباطبائي- ترجمه تفسیر المیزان- جلد 13- صفحه 57-1- 17-7
شیخ طبرسی- ترجمه تفسیر مجمع البیان- جلد 14- صفحه 83
مصطفی خرم دل- تفسیر نور- جلد 7- صفحه 24-17